รู้จักกำแพงเมือง : ประตูเมืองเชียงใหม่

[Traveller Freedom]

รู้จักกำแพงเมือง : ประตูเมืองเชียงใหม่
   
    สำหรับนักท่องเที่ยวที่เคยเดินทางมาเที่ยวเมืองเชียงใหม่ คงจะมีโอกาสได้ผ่านถนนรอบคูเมือง ที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมเกือบจัตุรัสที่พาใครหลายคนมึนงงกับเส้นทางทั้งสี่ด้านแบบหลงไปวนมาหลายรอบ กว่าจะหาช่องทางกลับที่พัก ไปที่เที่ยว หรือหาทางออกจากเขาวงกตนี้ได้แม่นยำ แต่หากได้จดจำชื่อประตูเมืองทั้งสี่ทิศที่ตั้งอยู่รอบกำแพงเวียงเชียงใหม่แห่งนี้ได้แล้วละก็ รับรองเป๊ะเว่อร์
 
    ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่า แม้กำแพงเมืองที่มีลักษณะเป็นคูน้ำคันดินจะมี 4 ด้าน แต่ประตูเมืองนั้นมี 5 ประตู หมายความว่ามีอยู่ด้านหนึ่งที่มี 2 ประตูนั่นเอง มาเริ่มจำกันเลย เริ่มตั้งแต่ทิศเหนือคือประตูช้างเผือก ทิศตะวันออกคือประตูท่าแพ ทิศตะวันตกคือประตูสวนดอก และทิศใต้คือประตูเชียงใหม่กับประตูสวนปรุง จำ 5 ประตูนี้ได้ นักท่องเที่ยวก็จะรู้ทิศ เมื่อรู้ทิศก็จะไม่หลงทาง ต่อมาก็มาทราบความหมายและความสำคัญของแต่ละประตูกัน
 
    ประตูช้างเผือก เป็นประตูทางด้านทิศเหนือที่จะนำออกสู่ทางหลวงหมายเลข 107 ผ่านอำเภอแม่ริม อำเภอแม่แตง อำเภอเชียงดาว อำเภอไชยปราการ อำเภอฝาง จนไปสุดที่อำเภอแม่อาย ประตูนี้ถือเป็นประตูชัย-ประตูเดชของเมืองเชียงใหม่ ประตูช้างเผือก เดิมมีชื่อว่า “ประตูหัวเวียง” สมัยก่อนเป็นประตูเอกของเมือง ในพระราชพิธีบรมราชาพิเษก กษัตริย์จะเสด็จเข้าเมืองยังประตูนี้ ประตูนี้เปลี่ยนชื่อในรัชสมัยของพระเจ้ากาวิละ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 1 เนื่องจากได้โปรดให้สร้างอนุสาวรีย์รูปช้างเผือกขึ้น

    ประตูท่าแพ เป็นประตูทางด้านทิศตะวันออก เดิมมีชื่อว่า “ประตูเชียงเรือก” ที่มาของชื่อ “ท่าแพ” เนื่องจากทิศทางของประตูจะมุ่งไปสู่ท่าขึ้นแพของแม่น้ำปิง ปัจจุบันประตูท่าแพเป็นประตูเมืองเพียงแห่งเดียวที่มีบานประตู ทางเทศบาลนครเชียงใหม่และกรมศิลปากรได้ร่วมกันสร้างขึ้นมาใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2528 โดยอาศัยหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ประกอบกับภาพถ่ายประตูเมืองเชียงใหม่ ซึ่งถ่ายไว้เมื่อปี พ.ศ. 2422

    ประตูสวนดอก เป็นประตูทางด้านทิศตะวันตก ที่มาของชื่อ “สวนดอก” เนื่องจากบริเวณนั้นเป็นเป็นที่ตั้งของพระราชอุทยานของพญามังรายมหาราช หรือ สวนดอกไม้นั่นเอง

    ประตูเชียงใหม่ เป็นประตูทางด้านทิศใต้ เดิมมีชื่อว่า “ประตูท้ายเวียง” ประตูทางทิศใต้นี้จะนำออกสู่ทางหลวงหมายเลข 108 ผ่านอำเภอหางดง อำเภอสันป่าตอง อำเภอดอยหล่อ อำเภอจอมทอง อำเภอฮอด จนมุ่งข้ามเขตไปยังจังหวัดแม่ฮ่องสอน รวมความยาว 350 กิโลเมตร
 
    ประตูแสนปุง หรืออีกชื่อว่า “ประตูสวนปรุง” เป็นประตูที่เจาะกำแพงชั้นในทางทิศใต้ สร้างขึ้นใหม่ในรัชสมัยพญาสามฝั่งแกน เนื่องจากในรัชสมัยของพระองค์ได้สร้างเจดีย์ราชกุฏคารขึ้น ดังนั้น เพื่อความสะดวกแก่พระราชชนนีที่โปรดประทับอยู่ที่ตำหนักนอกกำแพงเมืองด้านทิศใต้จะได้ทรงสะดวกในการเสด็จมาสักการะพระเจดีย์ จึงโปรดให้เจาะกำแพงเมืองนี้ขึ้น ทำให้ทิศใต้มี 2 ประตู ในอดีตมีประเพณีที่ว่าหากมีการเสียชีวิตภายในเขตกำแพงเมือง จะต้องนำศพออกผ่านทางประตูนี้เท่านั้น ซึ่งก็ยังยึดถือประเพณีนี้อยู่จนถึงปัจจุบัน

by Traveller Freedom

[auto]

เป็นอีกหนึ่ง สัญญลักษณ์ ของ เมืองเชียงใหม่