มาเที่ยวถ้ำเชียงดาวแล้ว ก็แน่นอนว่าต้องมา
เที่ยววัดถ้ำเชียงดาว เพราะสองสถานที่แห่งนี้อยู่ในที่เดียวกันซึ่งตั้งอยู่ที่บ้านถ้ำ ถนนเชียงใหม่-ฝาง หมู่ที่ 5 ตําบลเชียงดาว อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ โดยระหว่างทางมายังวัดถ้ำเชียงดาวนั้น เป็นอะไรที่สวยงามและประทับใจสำหรับนักเดินทางแบบผมพอสมควร กับสายหมอกและขุนเขา
วัดถ้ำเชียงดาว ถูกสร้างเมื่อ พ.ศ. 2310 ก่อสร้างเริ่มครั้งแรกโดยพระครูบาประธรรมปัญญา และพ่อแสนปี ต่อมา พ.ศ. 2430 พระยาอินต๊ะภิบาล มาทำบันไดขึ้นสู่ปากถ้ำ พร้อมเสนาสนะและศิลปวัตถุอื่นๆ ใน พ.ศ. 2456 มีฤาษีชื่อคันธะมาสร้างพระพุทธรูป จนถึง พ.ศ. 2477
ครูบาศรีวิชัย มาสร้างและบูรณะ นอกจากนั้นในสมัยหลังได้มีการสร้างและบูรณะเสนาสนะเพิ่มเติมจนถึงปัจจุบัน ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2514มีเจ้าอาวาส เท่าที่ทราบนามคือ รูปที่ 1หลวงพ่อชัย รูปที่ 2 หลวงพ่อทองคํา ฐิตสีโล รูปที่ 3พระครูปุญญาภิวัฒน์รูปที่ 4 พระสถิตย์ติกฺขญาโณรูปที่ 5 พระครูพิศาลขันติคุณ
สิ่งที่น่าสนใจภายในวัดมี วิหารครูบาศรีวิชัย ที่ด้านในประดิษฐาน พระเจ้าตนหลวง พระพุทธรูปขนาดหน้าตักกว้าง 3 ศอก ซึ่งพระเจ้าตนหลวงนั้น เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองพะเยา เดิมชื่อ พระเจ้าตนหลวงทุ่งเอี้ยงเมืองพะเยา เนื่องจากสร้างขึ้นบริเวณริมหนองเอี้ยง ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 กรมประมงได้มีการก่อสร้างประตูกั้นน้ำ ทำให้แม่น้ำอิงและลำห้วยต่าง ๆ เอ่อล้นท่วมหนองเอี้ยงเป็นบริเวณกว้าง จนเกิดเป็นบึงขนาดใหญ่ ซึ่งภายหลังเรียกว่ากว๊านพะเยา
พระเจ้าทันใจออกแบบสร้างโดยชาวพม่าชื่อ หม่องส่ง เป็นพระพุทธรูปที่สามารถสร้างเสร็จภายใน 1 วัน พุทธศาสนิกชนเชื่อว่ามีพระพุทธานุภาพ ที่จะสามารถบันดาลให้เกิดโชคลาภ และความสมปรารถนาได้ทันอกทันใจเมื่ออธิษฐานขอพร
พระกัสสปะพุทธเจ้าเป็นพระพุทธรูปนอนหงาย ปางไสยาสน์ซึ่งพระกัสสปะพุทธเจ้านั้น เป็นพระพุทธเจ้าในภัทรกัปป์นี้ ทรงจุติลงมาในโลกมนุษย์หลังจากสิ้นสุดศาสนาของพระโกนาคมพุทธเจ้าแล้ว โดยนับตั้งแต่อายุมนุษย์ลดลงจากสองหมื่นปีเหลือ 10 ปี แล้วเพิ่มขึ้นจนถึงสองหมื่นปีอีกครั้ง พระองค์จึงเสด็จลงมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า ตามพระประวัติพระองค์เกิดในตระกูลพราหมณ์ บิดานามว่า พรหมทัต มารดานามว่า ธนวดี หลังจากเจริญชันณษาแล้ว ทรง อภิเษกกับ มเหสีนามว่า สุนันทา ทรงมีราชโอรส วิชิตเสน ทรงเป็นฆราวาสอยู่ 2,000 ปี เมื่อถึงคราวทรงเห็นเทวทูตทั้งสี่ ได้ละทางโลก แล้วทรงออกผนวช บำเพ็ญเพียรอยู่ 7 วันก็ได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
ศาลเจ้าพ่อหลวงคำแดง ที่เชื่อว่าเจ้าหลวงคำแดงนั้นเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์แห่งขุนเขา เป็นเจ้าแห่งผีทั้งหลาย อันเป็นที่เคารพสักการะ ของชาวเหนือ โดยถ้ำเชียงดาวซึ่งเชื่อกันว่า เป็นเมืองเทวาของเจ้าหลวงคำแดง ตั้งอยู่ด้านหน้าของดอยหลวงเชียงดาว ซึ่งเป็นขุนเขาที่ชาวเชียงใหม่นับถือว่าศักดิ์สิทธิ์ เชื่อว่าเป็นที่สิงสถิตของผีเมืองเชียงใหม่ทุกองค์ตั้งแต่ก่อนพญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่ ผีเมืองเชียงใหม่มีเจ้าหลวงคำแดงเป็นประธานใหญ่กว่าผีเมืองทั้งหมด
นอกจากนี้ภายในวัดก็ยังมีสิ่งอื่นๆ ที่น่าสนใจอย่าง พระหลวงพ่อโต อาศรมฤาษีอุคันธะ อุโบสถ กันอีกด้วยครับ
ผู้เขียน