พาไปสักการะ ศาลหลักเมืองเชียงใหม่ – ลำพูน

[konhuleg]

ไปลำพูนโดยใช้เส้นทางสายต้นยาง เชียงใหม่ – ลำพูน ก็หลายที เพิ่งมาสังเกตว่าตรงเขตแดนระหว่างจังหวัดเชียงใหม่กับลำพูน (เขตตำบลสารภี อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ และเขตตำบลอุโมงค์ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน) มีศาลหลักเมืองเชียงใหม่ – ลำพูน วางตัวอยู่

ศาลหลักเมืองเชียงใหม่ – ลำพูน ตั้งอยู่ระหว่างหมู่ 5 บ้านปากกอง ตำบลสารภี อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ และหมู่ 1 บ้านอุโมงค์ ตำบลอุโมงค์ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน เดิมเป็นที่ตั้งของวัดร้างแห่งหนึ่ง ชื่อว่า “วัดนางเหลียว” ปัจจุบันยังปรากฎซากอิฐ ซากปูนของบริเวณซึ่งเป็นแนวเขตกำแพงฐานวิหารและเจดีย์วัด เพียงแต่ว่าอยู่ลึกลงไปใต้ดินประมาณ 1 เมตรเศษ โดยตรงศาลหลักเมืองนั้นจะปรากฎเสาหิน ขนาด 30 เซนติเมตร สูง ประมาณ 1 เมตร ตั้งตระหง่านอยู่ ซึ่งตรงนั้นชาวบ้านทั้ง 2 จังหวัด เรียกว่า เสาแดนเมือง ระหว่างเชียงใหม่ และลำพูน

ที่ผ่านมาคณะนักสำรวจจากกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ร่วมกับประชาชนที่อาศัยอยู่ทั้ง 2 ฝั่งเชียงใหม่ – ลำพูน ได้ร่วมกันขุดสำรวจและพบซากดังกล่าวอยู่อย่างสมบูรณ์ แต่อย่างไรก็ตามการขุดสำรวจก็มีอันต้องหยุดอย่างถาวรไว้ เนื่องจากเมื่อขุดต่อไปและพบอีก อาจทำให้กรมศิลปากร กำหนดเป็นเขตอนุรักษ์ไว้

ส่วนความเป็นมาจาการบอกเล่าของผู้สูงอายุและผู้รู้ทั้งหลาย ที่อาศัยอยู่บริเวณนี้มาตั้งแต่เด็กๆ สรุปพอสังเขปได้ว่า เริ่มต้นจากเจ้าหลวงเมืองลำพูนขณะนั้น ชื่อ เจ้าอนันตยศ และ เจ้ามหันตยศ ได้ออกเดินทางจากเมืองลำพูนมาทางทิศเหนือ เพื่อต้องการหาแนวเขตแดนสิ้นสุดของเมืองลำพูน ว่าสมควรจะอยู่บริเวณใดถึงจะเหมาะสม ซึ่งเจ้าหลวงเมืองลำพูน ได้นั่ง ช้างพัง ชื่อ ช้างปู้กล่ำงาเขียว และขณะนั่งช้างมานั้น เป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่ง ที่ช้างปู้กล่ำงาเขียว ได้หยุดพักบริเวณวัดร้าง คือวัดนางเหลียวแห่งนี้ไม่ยอมเดินทางต่อไปเมื่อเหตุการณ์เป็นเช่นนี้ เจ้าหลวงเมืองลำพูน จึงกำหนดให้เลือกบริเวณวัดร้างแห่งนี้ เป็นแนวเขตแบ่งระหว่างเมืองลำพูนและเมืองเชียงใหม่ โดยเจ้าหลวงเมืองลำพูนได้ใช้ไม้เนื้อแข็งปักเป็นเขตแดนไว้ ต่อมาไม้เกิดการผุกร่อนเนื่องจากถูกแดดถูกฝน เจ้าหลวงจึงสั่งการให้เกณฑ์นักโทษจากเมืองลำพูนจำนวนหนึ่งให้มาช่วยก่อสร้าง โดยใช้วัสดุ คือ ดินเผาและปูนขาว มาโบกแทนหลักไม้เนื้อแข็งเดิม แล้วให้เขียนเป็นสัญลักษณ์ว่า หลักเขตแดนเมือง เชียงใหม่ ลำพูน

ต่อจากนั้น ก็สั่งให้นักโทษนำกล้าต้นไม้ คือ ต้นขี้เหล็ก มาปลูก เริ่มจากบริเวณเขตแดนของเฉพาะเมืองลำพูน โดยปลูกทั้งสองฝั่งถนน เพื่อแสดงให้รู้ว่า ฝั่งถนนที่เป็นต้นขี้เหล็กนั้นคือ เขตของเมืองลำพูน ส่วนเมืองเชียงใหม่ ก็มีการปลูก ต้นยาง เป็นสัญลักษณ์ ดังที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้ ต่อจากนั้นเป็นต้นมาพี่น้องประชาชน ซึ่งอาศัยอยู่บริเวณทั้งสองฝั่ง คือ ลำพูน และเชียงใหม่ ซึ่งส่วนใหญ่ก็เป็นวงศาคณาญาติกัน ตลอดจนหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องก็ได้ร่วมกัน บูรณะ ซ่อมแซม ตกแต่ง ก่อสร้างศาลาเอนกประสงค์ มีการอัญเชิญพระพุทธรูปมาประดิษฐาน คือ พระศรีสองเมือง และที่สำคัญ มีการทำพิธีปั้นรูปช้างที่เจ้าหลวงลำพูนใช้เป็นพาหนะเดินทาง คือ ช้างปู้กล่ำงาเขียว ซึ่งจะเห็นปรากฎโดดเด่นใกล้กับเสาหลักเมืองจากอดีตจนถึงปัจจุบัน