ประเทศไทยมีเรื่องน่าอนาถใจกับพิพิธภัณฑ์หลากหลายที่กันนะครับ หลักๆ เท่าที่รู้กันก็คือ การจัดการแสดงไม่น่าดึงดูดสนใจ และอีกอันคือเครื่องไม้เครื่องมืออยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรม
เมื่อบวกปัจจัยทั้งหมดเข้าด้วยกัน ผู้คนส่วนใหญ่นั้นเลยไม่ค่อยหันมาท่องเที่ยว ซึ่งไอ้เท่าที่เห็นและเป็นอยู่ก็มีแต่ฝรั่งไปเที่ยวกันเท่านั้น ทั้งๆที่คนไทยควรจะเข้าไปศึกษา
ว่าแล้วก็ขอไว้อาลัยให้กับเมืองไทยซัก 1 นาทีครับ
....................................................................
แม้จะเงียบเป็นป่าช้าทุกครั้งที่ไปเที่ยว ผมก็ไม่สนใจกันอยู่ดี และคราวนี้ก็พาตัวเองมาที่พิพิธภัณฑ์โรงงานหลวงที่ 1 ในหมู่บ้านยาง ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง โดยพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ จัดตั้งขึ้นเพื่อตอบสนองวัตถุประสงค์ในการเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงการศึกษาด้านอุตสาหกรรมการเกษตรแปรรูป และเป็นสถานที่รวบรวมและจัดแสดงแนวพระราชดําริในการพัฒนาที่ยั่งยืน ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
จุดเริ่มต้นของการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้สืบเนื่องมาจากการเกิดภัยพิบัติจากน้ำท่วมและดินโคลนถล่มอย่างหนัก เมื่อวันที่ 8 9 ตุลาคม 2549 โดยสร้างความเสียหายให้กับพื้นที่ในตําบลแม่งอน และตําบลแม่ข่า อําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งรวมถึงโรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ 1 (ฝาง) ที่ได้รับความเสียหายเกือบทั้งหมด ซึ่งภายหลังเหตุการณ์อุทกภัยนี้ หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เสด็จเยี่ยมผู้ประสบภัยในพื้นที่ และรับสั่งกับเจ้าหน้าที่กรมชลประทานให้หาแนวทางป้องกันการเกิดภัยพิบัติดังกล่าว พร้อมกันนี้ได้มอบหมายให้หน่วยงานต่างๆ เข้าร่วมแก้ไขปัญหาด้วย
จนกระทั่ง เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2550 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เสด็จพระราชดําเนินทอดพระเนตรพื้นที่ และโรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ 1 (ฝาง) เพื่อหารือกับคณะทำงาน เรื่องแนวทางการฟื้นฟูโรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ ๑ (ฝาง) ภายหลังการหารือ เลขาธิการ กปร. แจ้งพระราชดําริเรื่อง การฟื้นฟูสภาพพื้นที่โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ ๑ (ฝาง) และชุมชน รวมถึงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำแม่งอน ซึ่งมอบหมายให้สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์เป็นผู้วางแผนแม่บทในการพัฒนาฟื้นฟูโรงงานหลวงฯ
ส่วนการเข้าชมพิพิธภัณฑ์ครั้งนี้ของผม ก็มีเจ้าหน้าที่ของทางพิพิธภัณฑ์เป็นไกด์นำเที่ยวให้ ซึ่งในแต่ละวันจะเปิดบริการให้เข้าชมกันตั้งแต่ 08.30 16.30 น. รอบละครึ่งชั่วโมง แต่ช่วงเดือนธันวา-มกรา นี้ มีการปรับเปลี่ยนเวลาเล็กน้อยเป็น 09.00-15.30 น.
ผมค่อยๆ เดินตามหลังไกด์ไปกับสลับการถ่ายภาพ โดยในส่วนของการจัดแสดง ก็เริ่มกันตั้งแต่ ประวัติก่อตั้ง ส่วนจำลองข้างของเครื่องใช้ วิถีชีวิต ชาวจีนยูนนานที่อาศัยในหมู่บ้านนี้ ส่วนแสดงของโรงงานจำลอง นิทรรศการภาพถ่ายต่างๆ ทั้งในเรื่องชาติพันธุ์ และภาพเหตุการณ์อุทกภัย สิ่งของสะสมจำพวกอุปกรณ์โรงงานเมื่อครั้งน้ำท่วม ห้องสมุดของพิพิธภัณฑ์ ศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ดอยคำ และที่สำคัญมีวิดีทัศน์ฉายให้ดูถึงเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งนั้นด้วยว่าสูญเสียกันขนาดไหนรวมๆแล้ว ก็ต้องบอกว่าเป็นสถานที่รวบรวมและจัดแสดงแนวพระราชดําริของในหลวง ที่ต้องการให้ประชาชนที่นี้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
มาเที่ยวที่นี้ นอกจากความเพลิดเพลินที่ได้รับแล้ว สิ่งหนึ่งที่จะได้กลับไปด้วยก็คือ การเรียนรู้จากพระอัจฉริยะภาพของในหลวง รวมทั้งแนวคิด การทรงงานต่างๆ ที่ต้องการให้ราษฎรทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข
ผู้เขียน