พิพิธภัณฑ์วัดเกตการาม เล่าเรื่องเมืองเชียงใหม่ในอดีต โอกาสในการเรียนรู้ความเป็นมา และวิถีของท้องถิ่นที่เราไปเยือน คือโอกาสที่เราจะได้เข้าถึงหัวใจของผู้คน เข้าใจวิถีปฏิบัติของพวกเขา และเห็นคุณค่าสิ่งต่างๆ รอบตัวมากขึ้น พิพิธภัณฑ์วัดเกตการาม เป็นแหล่งความรู้เล็กๆ ที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความตั้งใจยิ่งใหญ่ของคนกลุ่มหนึ่ง ที่มุ่งหวังจะเก็บรักษาโบราณวัตถุ และข้าวของเครื่องใช้ของผู้คนทุกเชื้อชาติ ทุกภาษา ที่อาศัยอยู่ในเมืองเชียงใหม่ เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และทำความรู้จักกับชุมชนของตนให้มากขึ้นอาคารพิพิธภัณฑ์วัดเกตการาม ภายในบริเวณวัดเกตการาม อ.เมืองฯ จ.เชียงใหม่
ย่านฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิงในอดีต คือถิ่นฐานของผู้คนหลากหลายเชื้อชาติที่อาศัยอยู่ร่วมกัน บนถนนเลียบแม่น้ำปิงฝั่งตรงข้ามตลาดวโรรสในปัจจุบัน จึงปรากฏหลักฐานเป็นอาคารโบราณหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนของชาวจีน เรือนไม้ของชาวพื้นเวียงล้านนา ชุมชนชาวซิกข์ และชาวมุสลิม หรืออาคารแบบฝรั่งของเหล่ามิชชันนารีชาวตะวันตก กล่าวได้ว่าย่านนี้คืออีกย่านวัฒนธรรมสำคัญของเมืองเชียงใหม่เลยทีเดียวมุมจัดแสดงพระพุทธรูปศิลปะพม่า บริเวณด้านซ้ายของโถงทางเข้า
บรรยากาศภายในห้องจัดแสดงนั้นเรียบง่าย
พิพิธภัณฑ์วัดเกตการาม เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนลักษณะผสมผสานระหว่างอาคารแบบจีนกับหลังคาจั่วแบบไทย เรียกกันว่า โฮงตุ๊เจ้าหลวง เคยเป็นกุฏิของพระครูชัยศีลวิมล พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เกิดขึ้นจากความตั้งใจของคนกลุ่มหนึ่งที่จะเก็บรักษาวัตถุโบราณ ศิลปวัตถุ ข้าวของเครื่องใช้ของชาวเมืองเชียงใหม่ ที่จะบอกเล่าอดีตอันรุ่งเรื่องให้กับลูกหลานในรุ่นต่อๆ ไป สิ่งที่นำมาจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์ส่วนใหญ่ได้รับบริจาคจาก คุณจรินทร์ เบน คุณอนันต์ ฤทธิเดช คุณบุญเสริม สาตราภัย และผู้ใจบุญท่านอื่นๆวิทยุรุ่นเก่า ในมุมจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ของคนในอดีต
ชามกระเบื้องดินเผาในตู้จัดแสดง
แม้การจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์จะไม่ทันสมัยนัก แต่เต็มเปี่ยมไปด้วยคุณค่า คู่ควรแก่การศึกษา สิ่งของต่างๆ แยกไว้เป็นกลุ่มๆ เมื่อเดินเข้ามาภายในโถงทางเข้าของพิพิธภัณฑ์ ทางด้านขวาเป็นส่วนจัดแสดงหิ้งพระ และพระพุทธรูปศิลปะพม่า ภายในห้องจัดแสดงถัดไปมีตู้กระจกวางเรียงรายเป็นแถว จัดแสดงสิ่งของหลากหลายชนิด ตั้งแต่ถ้วยโถโอชาม เงินตราโบราณ และธนบัตรต่างประเทศ พิมพ์ดีดเก่า พระพุทธรูป และพระพิมพ์ เครื่องใช้ในศาสนา อาทิ วรรณกรรมโบราณจารึกด้วยอักษรธรรมล้านนา ตาลปัตรของพม่า ภาพถ่ายของเชียงใหม่ในอดีตที่หาดูได้ยาก เป็นต้น ธนบัตรเก่ารุ่นต่างๆ
ธงช้างเผือก ธงชาติของไทยในช่วงสมัยรัชกาลที่ ๕-๖
ในห้องเล็กๆ ติดกันเป็นส่วนจัดแสดงผ้ากำปี (ผ้าปูโต๊ะสำหรับวางคัมภีร์) ลวดลายวิจิตร ปักด้วยดิ้นเงินดิ้นทอง ไฮไลท์สำคัญของห้องจัดแสดงนี้คือผ้ากำปีที่พระราชชายาเจ้าดารารัศมีถวายแด่วัดเกตการาม นอกจากนี้ยังมีธงช้างเผือก ซึ่งใช้เป็นธงชาติไทยในช่วงรัชกาลที่ ๕ และรัชกาลที่ ๖ ด้วย สำหรับผู้ที่สนใจผ้าทอโบราณ และผ้าทอพื้นเมือง ที่พิพิธภัณฑ์วัดเกตการามแห่งนี้ก็มีเก็บรักษาไว้ในตู้กระจก เพื่อให้ผู้สนใจได้เข้ามาเยี่ยมชม อาทิ ผ้าซิ่นตีนจกแม่แจ่ม ผ้าซิ่นที่ขึ้นชื่อของจังหวัดเชียงใหม่ ที่นับวันจะมีผู้สืบทอดน้อยลง เพราะกรรมวิธีจกผ้านั้นเป็นงานละเอียด และค่อนข้างใช้เวลาผ้าซิ่นตีนจกแม่แจ่ม ผ้าซิ่นที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงใหม่
คุณจรินทร์ เบน หรือ ลุงแจ็ค คือบุคคลสำคัญอีกท่านหนึ่งที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จของการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ไม่เพียงแต่คุณลุงจะเป็นผู้ดูแลจัดการพิพิธภัณฑ์ และเป็นผู้เก็บรักษาโบราณวัตถุอันมีคุณค่ามากมายเท่านั้น แต่คุณลุงยังเป็นนักประวัติศาสตร์ท้องถิ่นคนสำคัญของเชียงใหม่ ที่เข้าใจประวัติศาสตร์ล้านนาในยุคปฏิรูปการปกครองในสมัยรัชกาลที่ ๕ อย่างลึกซึ้งทีเดียว พิพิธภัณฑ์วัดเกตการามคือแหล่งเรียนรู้สำคันของคนเมือง และนักท่องเที่ยวที่อยากทำความรู้จักกับเมืองเชียงใหม่ให้มากขึ้น ที่นี่เปิดให้เข้าเยี่ยมชมโดยไม่คิดค่าธรรมเนียม ผู้เข้าชมบริจาคได้ตามกำลังศรัทธา เพื่อช่วยสืบสานงานของพิพิธภัณฑ์ให้คงอยู่ต่อไปเรื่องและภาพโดย เลดี้ ดาริกา