วัดพันแหวน : วัดเล็กๆ แต่ประวัติศาสตร์ไม่เล็กตาม

[Dockaturk]

คูเมืองเชียงใหม่ฝั่งด้านในมีอดีตวัดร้างที่น่าสนใจให้เที่ยวกันเยอะแยะครับ  และการจะเที่ยวให้สนุกมีข้อแนะนนำมาบอกก็คือ ให้เช่าจักรยาน หรือไม่ก็เช่ามอเตอร์ไซค์ขับ จะเป็นอะไรที่สะดวกมาก เพราะเราสามารถที่จะเข้าออกตรอกซอยไหนก็ได้ แถมยังไม่ต้องไปโบกรถโดยสารให้เมื่อยแขนขา

มาพูดถึงวันที่จะพามากัน ชื่อ วัดพันแหวน  ตั้งอยู่บนเลขที่ 50 ถนนพระปกเกล้า ตำบลพระสิงห์ ตัวเมืองเชียงใหม่ หามากจากประตูสวนปรุง ฝั่งคูเมืองด้านในมุ่งหน้ามาทางประตูเชียงใหม่ ให้เลี้ยวว้ายเข้าตรงซอยข้างแว่นท็อปเจริญก่อนถึงตลาดประตูเชียงใหม่ครับ จะมีป้ายบอกว่าวัดพันแหวน แล้วก็ขับเบี่ยงออกซ้ายไปเรื่อยๆ เดี๋ยวก็ถึงกันเอง

[Dockaturk]

วัดพันแหวน เป็นวัดขนาดเล็ก มีเนื้อที่ราวๆ สามไร่เศษ ถือเป็นวัดเก่าแก่ ซึ่งอยู่ในเขตกำแพงเมืองด้านใน เนื่องจากเมืองเชียงใหม่สมัยก่อน คูเมืองด้านในก็ถือว่าเป็นเวียงวัง ปัจจุบันนี้ก็เรียกว่าคูเมืองด้านใน คูเมืองด้านนอก วัดที่อยู่คูเมืองด้านใน กษัตริย์หรือไม่ก็เป็นข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่มียศตำแหน่งจะเป็นผู้สร้าง

วัดพันแหวน สันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2040 อยู่ในช่วงของพระเจ้าติโลกราช ซึ่งในสมัยนั้น พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองมาก การสร้างวัดก็จะเรียกตามยศของผู้สร้าง ในอดีตการลำดับยศจะมีตั้งแต่ พัน หมื่น แสน จากคำบอกเล่าของผู้คนในอดีตกล่าวไว้ว่า วัดในเชียงใหม่มีชื่อเรียกเป็นกลุ่มๆ คือ สี่พัน สี่พวก สองแสน สองหมื่น วัด ที่มีสี่พวก คือ พวกแต้ม พวกหงส์ พวกเปีย พวกช้าง วัดที่มีสองหมื่น คือหมื่นล้าน หมื่นตูม วัดที่มีสองแสน คือ แสนฝาง กับแสนเมืองมา สี่พันก็มีพันอ้น พันตอง พันเตา พันแหวน

[Dockaturk]

สำหรับวัดพันแหวน คำว่า 'แหวน' ก็คงเป็นชื่อของคน ประวัติจริงๆ ยังไม่มีปรากฏที่ใด ส่วนคำว่า “พัน” เป็นตำแหน่งขุนนางระดับล่าง คุมนายร้อย 10 คน และพลทหาร 100 คน

วัดพันแหวนเจริญ รุ่งเรืองมาตามลำดับ แต่ประวัติศาสตร์ก็ขาดหายไปเป็นช่วงๆ มาในยุคหนึ่งถึงกับเกือบจะร้าง คนเก่าคนแก่เล่าว่าประมาณปี พ.ศ. 2500 ต้นๆ ช่วงนั้นพื้นที่ยังรกร้างว่างเปล่า ยืนยันได้จากภาพเก่าที่ถูกถ่ายไว้เมื่อ พ.ศ.2508 ซึ่งในอดีตสร้างเป็นครึ่งไม้ครึ่งปูน ภาพเก่าภาพนี้มีคนเอามาถวาย ไม่ปรากฏคนถ่าย จะเห็นได้ว่าด้านข้างมีศาลาบาตร ชาวบ้านเล่าว่าศาลาบาตรตรงนี้มีลุงขี้เมามาแขวนคอตาย ชาวบ้านก็เลยรื้อถอนออก อีกอย่างก็คือเพื่อให้พื้นที่กว้างขึ้น

[Dockaturk]

วัดพันแหวนถือได้ว่ามีลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นด้วยลวดลายของปูนปั้น ยอดเจดีย์เป็นพระพรหมสี่หน้า เป็นศิลปะผสมแบบล้านนากับสุโขทัยและลพบุรี แต่โดยคติธรรมแล้วพรหมสี่หน้าก็คือเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา สล่าที่บูรณะก็คือลูกหลานของพ่อเลี้ยงหมื่น ซึ่งถือว่าเป็นตระกูลช่างที่อนุรักษ์ไว้ซึ่งศิลปะไม่เฉพาะแต่ล้านนา เป็นตระกูลหนึ่งที่ให้ความสนใจทางศิลปะในพระพุทธศาสนา แล้วก็มีศรัทธาในการที่จะบูรณะ ทั้งแรงกายและแรงทรัพย์

งานปูนปั้นนี้ อ.วรลัญจก์ บุณยสุรัตย์ อาจารย์ประจำ คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่าเป็นงานแบบผสมผสาน เช่น พญานาคก็เป็นการเลียนแบบงานปูนปั้นยุคครูบาศรีวิชัยแบบที่วิหารวัดเจดีย์หลวง ส่วนที่มือจับสิงห์นั้นเป็นการปรับแบบจากเดิมที่จับปลา แบบที่วัดบวกครกหลวง ก็เปลี่ยนมาเป็นจับสิงห์แทน

[Dockaturk]

ส่วนตรงฐานเขียงสี่เหลี่ยมรองรับฐานบัวลูกแก้วอกไก่ย่อเก็จ รองรับเรือนธาตุทรงแปดเหลี่ยมซ้อนกันสามชั้น เหนือขึ้นไปเป็นองค์ระฆัง แต่ไม่เหลือรูปลักษณ์ขององค์ระฆังให้เห็น เนื่องจากแกะสลักเป็นใบหน้าเป็นพระพรหม ถัดไปเป็นปล้องไฉนประดับด้วยฉัตรสีทองบนปลายยอด ที่ฐานเป็นลายสัตว์ประจำปีนักษัตรทั้ง 12 ฐานทั้งสี่มุมมีปูนปั้นช้างสามเศียร

[Dockaturk]

วิหารเป็นยุคที่พบมากในช่วง พ.ศ. 2400 เป็นต้นมา เป็นแบบสถาปัตยกรรมแบบล้านนา ก่ออิฐถือปูน ทิศเหนือมีมุขยื่นออกไปคลุมบันไดนาคใช้เป็นทางเข้าออกของพระสงฆ์ ด้านหน้าพระวิหารมีบันไดนาค หน้าบันแบบม้าต่างไหม บานประตูลายรดน้ำสีทองรูป นอกจากนี้ก็ยังมีลวดลายแบบดั้งเดิม เช่น รูปสัตว์ในกรอบรูปโค้ง ซึ่งเราเรียกว่าลายช่องกระจก ทั้งๆ ที่ไม่มีกระจก เป็นลายที่ใช้มากในยุค พ.ศ. 2000  ภายในบริเวณวัดยังมีต้นโพธิ์ขนาดใหญ่อายุประมาณร้อยกว่าปี       

[Dockaturk]

มาเที่ยววัดนี้ ที่น่าสนใจอีกอย่างก็คือ มีร้านขนมจีนแสนอร่อยให้ได้ชิมด้วยครับ ชื่อร้านขนมจีนป้าป้อม หน้าวัดพันแหวน เป็นร้านขนมจีนแบบบ้านๆ แต่รสชาติร้ายกาจดีนัก

เมนูแนะนำมีขนมจีนน้ำเงี้ยวเข้มข้น ที่ใช้เตาถ่านกับหม้อดินใบใหญ่แบบโบราณ ตามสูตรของที่สืบทอดกันมา ให้รสชาติเค็มเผ็ดเล็กน้อย มีรสเปรี้ยวจากมะเขือเทศ เสิร์ฟมาพร้อมกับผักสดกินเป็นเครื่องเคียงอย่างปลีกล้วย ยอดกระถิน ถั่วงอก ใครอย่างได้หนังปองมากินคู่เป็นของอร่อยก็มีให้หยิบมาใส่กันครับ

นอกจากนี้ก็ยังมีข้าวซอยไก่ ให้ได้เลือกมาสั่งชิมกัน น้ำแกงนั้น เรียกได้ว่าเข้มข้นไม่แพ้กันกับน้ำเงี้ยว รวมทั้งปริมาณก็ถือว่าจัดเต็มมากๆ ในราคาที่พอเหมาะ เมนูอื่นนอกจากนี้ ก็มีน้ำยาเป็นน้ำยากะทิปลาช่อน หรือว่าเป็นข้าวเงี้ยว อีกหนึ่งอาหารของชาวไทใหญ่หรือเงี้ยว

แล้วขอให้เที่ยวกันสนุกครับ