เดินป่าตามล่ายอดดอยปุย

[Dockaturk]

เมื่อพูดถึงยอดดอยปุย หลายคนคงเข้าใจว่า หมู่บ้านม้งดอยปุย คือจุดสูงสุดของยอดดอยเวลาไปเที่ยว นั่นขอบอกว่าเป็นความเข้าใจผิดอย่างใหญ่หลวง เพราะยอดดอยปุยจริงๆ นั่น อยู่อีกที่กันครับ

แถมการมาพิชิตยอดดอยนี่ต้องเดินเท้าไปอีกราวๆ 2 กิโลเมตร แต่นั่นมันก็ไม่ได้ยากอะไร สำหรับนักท่องเที่ยวมือใหม่ และมือโปร ขอแค่มีความอยากเป็นพอ

ผมมารู้จักเส้นทางพิชิตยอดดอยแห่งนี้จากป้ายแผนที่ของที่ทำการอุทยานแห่งชาติ และด้วยความอยากรู้ ก็เลยเดินขึ้นไปดูกันซักหน่อย

จุดเริ่มต้นของการเดินนั้น จะอยู่ตรงที่ทำการอุทยานแห่งชาติดอยปุย ที่เป็นลานกางเต็นท์ก่อนถึงบ้านขุนช่างเคี่ยน 3 กิโลเมตร ตรงหัวโค้งหน้าทางเข้าที่ทำการเลย จะมีป้ายอยู่ซ้ายมือ เป็นป้ายเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ ไม่ต้องมีคนนำทางก็สามารถเดินไปเที่ยกวันได้ครับ ช่วงเวลาที่เหมาะสมก็คือชมพระอาทิตย์ตก

[Dockaturk]

ยอดดอยปุย มีระดับความสูง 1,658 เมตร จากระดับน้ำทะเล เป็นจุดสูงสุดของอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย มีอากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี บนยอดดอยปกคลุมด้วยป่าสนเขาผืนใหญ่ และเป็นแหล่งดูนกที่น่าสนใจแห่งหนึ่ง เป็นถิ่นอาศัยของนกมากกว่า 300 ชนิด เช่น ไก่ฟ้าหลังขาว นกกางเขนน้ำหลังดำ นกศิวะปีกสีฟ้า ฯลฯ ในช่วงฤดูหนาว จะมีนกอพยพบินย้ายถิ่นเข้ามาอาศัยอีกเป็นจำนวนมาก หลายชนิดเป็นนกหายาก โดยเฉพาะนกเขน นกจับแมลงสีคราม นกเดินดงอกลาย นกปีกแพรสีม่วง ฯลฯ

โดยลักษณะของพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จะเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนอยู่ในแนวเทือกเขาถนนธงไชยที่สืบเนื่องต่อจากเทือกเขาหิมาลัย ความสูงของพื้นที่อยู่ระหว่าง 330-1,685 เมตรจากระดับน้ำทะเล โดยมียอดดอยปุยเป็นจุดที่สูงที่สุด นอกจากนี้มียอดเขาต่างที่สูงลดหลั่นกันมา ได้แก่ ยอดดอยสุเทพที่บริเวณสันกู่ สูง 1,601 เมตร ยอดดอยแม่สาน้อย สูง 1,549 เมตร ยอดดอยค่อมร่อง สูง 1,459 เมตร ยอดดอยบวกห้าบริเวณพระตำหนักภุพิงค์ราชนิเวศน์ สูง 1,400 เมตร ที่ทำการอุทยานแห่งชาติ สูง 1,130 เมตรจากระดับน้ำทะเล และสำหรับพื้นที่อุทยานแห่งชาติที่อยู่ในเขตอำเภอแม่แตงมีความสูงอยู่ในระหว่าง 400-980 เมตรจากระดับน้ำทะเล

[Dockaturk]

ดอยปุย เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของตัวเมืองเชียงใหม่ และพื้นที่บางส่วนของอำเภอรอบๆ ได้แก่ อำเภอแม่ริม อำเภอหางดง อำเภอสะเมิง และอำเภอแม่แตง มีลำห้วยที่สำคัญได้แก่ ห้วยตึงเฒ่า ห้วยแม่หยวก ห้วยแก้ว ห้วยช่างเคี่ยน ห้วยปงน้อย ห้วยแม่เหียะ ห้วยแม่นาไทร และห้วยแม่ปอน เป็นต้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งต้นน้ำลำธารที่ไหลลงสู่แม่น้ำปิง

ทั้งนี้ ตลอดเส้นทางเดินขึ้นไปยังพิชิตยอดดอยปุย จะเป็นทางเดินเท้าผ่านป่าดิบเขา ซึ่งพบในระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 1,000 เมตร ขึ้นไปจนถึงบริเวณยอดดอยปุย ต้นไม้ในป่าจะมีพืชเกี่ยวเกาะขึ้นปกคลุมตามลำต้นและเรือนยอดอย่างหนาแน่น ที่สำคัญได้แก่ กล้วยไม้ชนิดต่างๆ ฝอยลม มอส คำขาวหรือกุหลาบพันปีสีขาว ฯลฯ พรรณไม้เด่นที่สำคัญได้แก่ ก่อแป้น ก่อเลือด ก่อนก มณฑาหลวง จำปีป่า สารภีดอย กำลังเสือโคร่ง อบเชย ทะโล้ กำยาน ฯลฯ ในบางแห่งจะมีสนสามใบขึ้นปะปนอยู่ พืชพื้นล่างประกอบด้วยหญ้าคา หญ้าใบไผ่ ม้าสามตอน กูดต้น ขิงป่า ข่าป่า และกระชายป่า เป็นต้น โดยระหว่างทางจะมีป้ายให้ความรู้ระหว่างทางเกี่ยวกับพืชพรรณป่าไม้ให้อ่านด้วย

[Dockaturk]

ส่วนสัตว์ป่า ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จัดได้ว่าเป็นทรัพยากรที่อยู่ในสภาพวิกฤติ ทั้งนี้โดยเฉพาะอย่างยิ่งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กและขนาดกลางมีจำนวนลดลงมาก เช่น เก้ง กวางป่า ลิง ชะนี ฯลฯ และสัตว์ขนาดใหญ่บางชนิดได้สูญพันธุ์ไปจากพื้นที่ เช่น ช้างป่า กระทิง วัวแดง และเสือ เป็นต้น

ปัจจุบันสัตว์ป่าที่ยังคงพบเห็นในพื้นที่ได้แก่ หมูป่า อีเห็นเครือ อีเห็นข้างลาย เม่นหางพวง อ้นเล็ก กระจ้อน กระเล็นขนปลายหูสั้น ค้างคาวมงกุฎเล็ก หนูขนเสี้ยนดอย หนูท้องขาว เต่าปูลู จิ้งจกบ้านหางแบนเล็ก กิ้งก่าหัวแดง งูสายม่านพระอินทร์ งูแส้หางม้าเทา อึ่งกรายหัวเล็ก กบหนอง อึ่งขาคำ และนกนานาชนิดกว่า 300 ชนิด เช่น นกกระจิบหญ้าสีข้างแดง นกกระทาทุ่ง นกกะเต็นน้อย นกกางเขนบ้าน นกกาแวน นกขมิ้นท้ายทอยดำ นกขุนแผน นกเขาใหญ่ นกจับแมลงคอแดง นกจาบคาหัวสีส้ม นกแซงแซวสีเทา นกเด้าดินทุ่ง นกตบยุงหางยาว นกปรอดทอง นกพญาปากกว้างอกสีเงิน นกหกเล็กปากแดง นกหัวขวานสามนิ้วหลังทอง นกอีวาบตั๊กแตน นกอีเสือหัวดำ เหยี่ยวนกเขาซิครา เป็นต้น

[Dockaturk]

เรื่องของสภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปของพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดพาเอาความชุ่มชื้นและเมฆฝนเข้ามาทำให้ฝนตก และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดมาจากประเทศจีนจะนำเอาความหนาวเย็นและความแห้งแล้งเข้ามา ทำให้เกิดฤดูกาลต่างๆ โดยจะมีฤดูร้อนในช่วงระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ฤดูฝนในช่วงระหว่างเดือนมิถุนายน-พฤศจิกายน และฤดูหนาวในช่วงระหว่างเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ สลับกันไป แต่เนื่องจากพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุยมีความหลากหลายทางด้านระดับความสูงและมีเทือกเขาสลับซับซ้อนสูง ทำให้ลักษณะอากาศในแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกันอย่างมาก โดยทั่วไปแล้วสภาพภูมิอากาศในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติมีค่าอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีอยู่ระหว่าง 2-23 องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตลอดปีระหว่าง 1,350-2,500 มิลลิเมตร โดยมีจำนวนวันที่ฝนตกเฉลี่ย 139 วัน และมีค่าเฉลี่ยความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยตลอดปีระหว่าง 70-80 เปอร์เซ็นต์ สำหรับบริเวณที่สูงของอุทยานแห่งชาติ เช่น บริเวณยอดดอยปุย สภาพอากาศโดยทั่วไปจะหนาวเย็นและชุ่มชื้น เนื่องจากได้รับไอน้ำจากเมฆหมอกที่ปกคลุมอยู่เกือบตลอดปี อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดในพื้นที่อยู่ระหว่าง 10-12 องศาเซลเซียส ในช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ ในวันที่อากาศหนาวจัด ค่าอุณหภูมิอาจลดลงถึง 4-5 องศาเซลเซียส ฉะนั้นมาเที่ยวที่นี่ตอนเดินขึ้นยอด อย่าลืมพกเสื้อกันหนาวติดตัวกันมาด้วยครับ

[Dockaturk]

จากระยะทางที่ทำการอุทยาน เดินมาประมาณ 1 กิโลเมตรกว่าๆ จะถึงจุดยอดสูงสุดของยอดดอยปุย ซึ่งตรงนี้จะมีป้ายปักไว้ ตรงระหว่างทางเดิน จากนั้น เมื่อเดินต่อไปอีหหน่อย ก็จะพบกับเขตพระราชฐาน อันหมายถึงที่ประทับหรือที่อยู่ของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งในอดีตในหลวง รัชกาลที่ 9 พระองค์เคยเสด็จมาประทับที่นี่กันด้วยครับ

ถัดจากเขตพระราชฐาน ไปเดินลงเนินซักหน่อย ก็จะถึงบริเวณดอยหัวหมู ตรงนี้ฝั่งว้ายมือจะเป็นจุดชมวิวมองเห็นเทือกเขาอีกฝั่ง ในขนาดฝั่งขวามือจะมีต้นสนบังไม่สามารถมองเห็นวิวอะไร ฉะนั้นในช่วงเวลาหน้นาหนาว ก็จะเหมาะในการชมพระอาทิตย์ตก

[Dockaturk]

พูดถึงเทือกเขาอีกฝั่งนั้น เป็นเส้นทางเดินป่าจากบ้านม้งดอยปุย ไปยังดอยผากลอง ทะลุถึงบ้านม้งแม่สาใหม่เลยครับ กับระยะทาวประมาณ 14 กิโลเมตร เส้นทางนี้ในอดีต เมื่อซัก 40 ปีก่อน ในหลวงเคยเสด็จไปเยี่ยมราษฎรที่เป็นชาวม้งที่นั้น ก่อนจะก่อตั้งโครงการหลวง เพื่อลดการปลูกฝิ่น ส่งเสริมการปลูกพืชผักเมืองหนาว เพื่อเสริมสร้างอาชีพ อนุรักษ์ดูแลป่าไม้ และพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวเขาให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มอบการศึกษาให้ ใครอยากไปเดินเส้นทางนั้น ลองไปติดต่อสอบถามได้ที่บ้านม้งแม่สาใหม่ รวมทั้งที่บ้านม้งดอยปุยกันครับ เป็นการท่องเที่ยวในเชิงศึกษาธรรมชาติ และตามรอยในหลวง รวมทั้งได้เรียนรู้วิถีชีวิตของชาวม้งอีกด้วย

ส่วนเส้นทางที่ผมแนะนำนี้ ไปได้ตลอดทั้งปี เดินเที่ยวเสร็จ สามารถไปเที่ยวต่อที่บ้านขุนช่างเคี่ยน กันต่อได้ กรณีมาในช่วงกลางเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ มีโบนัสเป็นการชมดอกนางพญาเสือโคร่งไปในตัว ส่วนขาลง ระหว่างทางก็มีที่เที่ยวทั้งพระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ บ้านม้งดอยปุย พระธาตุดอยสุเทพ น้ำตกมณฑาธาร ผาเงิบ วังบัวบาน เรียกได้ว่าม กันครบรสเลย

ข้อมูลอื่นๆ ที่เหลือ สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดต่าง ๆ ได้ที่ อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย ถนนห้วยแก้ว ต.สุเทพ อ. เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ 50200 โทรศัพท์ 0 5321 0244 โทรสาร 0 5321 2065 อีเมล [email protected]