เก็บตกงานตรุษจีน เชียงใหม่ 2560

[Dockaturk]

ตรุษจีนปีนี้ถ้าไม่เปิดเฟซบุ๊คดูก็แทบจะไม่รู้ว่าเขามีงานตรุษจีนกัน ฮ่าๆๆ อันนี้ต้องยกความดีความชอบให้กับเพื่อนในโลกออนไลน์ที่มาสะกิดใครคนนี้ให้รู้ว่าตรุษจีนปีนี้มาแล้วนะ

ตรุษจีน หรือที่ชาวจีนเรียกว่า เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ หรือ ขึ้นปีเพาะปลูกใหม่ และยังรู้จักกันในนาม วันขึ้นปีใหม่ทางจันทรคติ เป็นวันขึ้นปีใหม่ตามประเพณีของชาวจีน โดยถือประเพณีปฏิบัติอยู่ 3 วัน ด้วยกัน คือ วันจ่าย วันไหว้ และวันขึ้นปีใหม่

[Dockaturk]

วันจ่าย หรือ ตื่อเส็ก คือวันก่อนวันสิ้นปี เป็นวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะต้องไปซื้ออาหารผลไม้และเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ก่อนที่ร้านค้าทั้งหลายจะปิดร้ายหยุดพักผ่อนยาว ในตอนค่ำจะมีการจุดธูปอัญเชิญเจ้าที่ หรือ ถี่จู่เอี๊ย ให้ลงมาจากสวรรค์เพื่อรับการสักการะบูชาของเจ้าบ้าน หลังจากที่ได้ไหว้อัญเชิญขึ้นสวรรค์เมื่อ 4 วันที่แล้ว

[Dockaturk]

วันไหว้ คือ วัน สื้นปี จะมีการไหว้ 3 ครั้ง คือ

1.ตอนเช้ามืดจะไหว้ ไป๊เล่าเอี๊ย เป็นการไหว้เทพเจ้าต่างๆ เครื่องไหว้คือ เนื้อสัตว์ 3 อย่าง (ซาแซ ได้แก่ หมูสามชั้นต้ม ไก่ เป็ด ปรับเปลี่ยนเป็นชนิดอื่นได้ หรือมากกว่านั้นได้จนเป็นเนื้อสัตว์ห้าชนิด) เหล้า น้ำชา และกระดาษเงิน กระดาษทอง

2.ตอนสายจะไหว้ ไป๊เป้บ๊อ คือการไหว้บรรพบุรุษ พ่อแม่ญาติพี่น้องที่ถึงแก่กรรมไปแล้ว เป็นการแสดงความกตัญญูตามคติจีน การไหว้ครั้งนี้จะไหว้ไม่ เกินเที่ยง เครื่องไหว้จะประกอบด้วย ซาแซ อาหารคาวหวาน (ส่วนมากจะทำตามที่ผู้ที่ล่วงลับเคยชอบ) รวมทั้งการเผากระดาษเงิน กระดาษทอง เสื้อผ้ากระดาษเพื่ออุทิศแก่ผู้ล่วงลับ หลังจากนั้น ญาติพี่น้องจะมารวมกันรับประทานอาหารที่ได้เซ่น ไหว้ไปเป็นสิริมงคล และถือเป็นเวลาที่ครอบครัวหรือวงศ์ตระกูลจะรวมตัวกันได้มากที่สุด จะแลกเปลี่ยนอั่งเปาหลังจากรับประทานอาหารร่วมกันแล้ว

3. ตอนบ่าย จะไหว้ ไป๊ฮ้อเฮียตี๋ เป็นการไหว้ผีพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว เครื่องไหว้จะเป็นพวกขนมเข่ง ขนมเทียน เผือกเชื่อมน้ำตาล กระดาษเงินกระดาษทอง พร้อมทั้งมีการจุดประทับเพื่อไล่สิ่งชั่วร้ายและเป็นสิริมงคล

[Dockaturk]

และ วันขึ้นปีใหม่ หรือ วันเที่ยว หรือ วันถือ คือวันที่หนึ่งของเดือนที่หนึ่งของปี (ชิวอิก) วันนี้ ชาวจีนจะถือธรรมเนียมโบราณที่ยังปฏิบัติสืบต่อ กันมาถึงปัจจุบัน คือ ไป๊เจีย คือ การไปไหว้ขอพร และอวยพรจากญาติผู้ใหญ่และผู้ที่เคารพรัก โดยนำส้มสีทองไปมอบให้ เหตุที่ให้ส้มก็เพราะออกเสียงภาษาจีนแต้จิ๋วว่า "กา" ซึ่งไปพ้องกับคำว่าทอง เพราะฉะนั้นการให้ส้มจึงเหมือนนำโชคดีไปให้ จะมอบส้มจำนวน 4 ผล ห่อด้วยผ้าเช็ดหน้าของผู้ชาย เหตุที่เรียกวันนี้ว่าวันถือคือ เป็นวันที่ชาวจีนถือว่าเป็นสิริมงคล จะมีคติถือบางอย่าง เช่น ไม่พูดจาไม่ดีต่อกัน ไม่จับไม้กวาด เป็นต้น และครอบครัวพากันออกไปพักผ่อนนอกบ้าน

[Dockaturk]

สำหรับ ตรุษจีน เชียงใหม่ ปีนี้ จัดกัน 2 วันครับ คือ วันที่ 28-29 มกรา ตรงบริเวณข่วงเมรุ (ย่านตอกเล่าโจ้ว) ถนนวิชยานนท์ และถนนช้างม่อย จังหวัดเชียงใหม่ สถานที่ที่เคยจัดกันมาเป็นประจำทุกปี ปีนี้ก็ย่างเข้าสู่ปีที่ 15 เข้าให้แล้ว

คอนเซ็ปต์งานปีนี้ เน้นความเรียบง่ายและให้เหมาะสมต่อสถานการณ์ ดังนั้นจึงได้มีการยกเลิกการจัดขบวนแห่ และการจัดประกวดมิสไชน่าทาวน์ รวมทั้งขอความร่วมมือชาวบ้านในการงดจุดพลุ และประทัดที่มีเสียงดัง ขณะที่กิจกรรมหลักอื่นๆ ยังคงไว้เช่นเดิม ได้แก่ การออกร้านจำหน่ายอาหารจีน และร้านอาหารชื่อดังจากสมาคมโรงแรมไทยภาคเหนือ และร้านชื่อดังของจังหวัดเชียงใหม่, การจำหน่ายสินค้าของชุมชนตรอกเหล่าโจ้ว, การประกวดหนูน้อยตี๋หมวยสวยเก่ง และการแสดงทางศิลปวัฒนธรรมต่างๆ ส่วนที่เพิ่มเข้ามาก็มีพิธีร่วมถวายความอาลัยแด่ ร.9

[Dockaturk]

ในส่วนของกิจกรรม ในศาลเจ้ากวนอู และศาลเจ้าปุงเถ่ากง มีการสักการะเทพเจ้า และบรรพบุรุษการจัดทำโรงทาน เพื่อเป็นพระราชกุศลแด่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

กิจกรรมบนถนน มีนิทรรศการ เทิดพระเกียรติ สานสัมพันธ์สองแผ่นดิน จากกงสุลจีนและสถานบันการศึกษาทีมีเอกภาษาจีนนิทรรศการ ศิลปวัฒนธรรม ของชาวไทยเชื้อสายจีน จากสมาคม ชมรม มูลนิธิ การแข่งขันหมากฮอส การออกร้านอาหารไทย-จีน จากร้านอาหารที่มีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงใหม่ การแสดงเชิดสิงโต

กิจกรรมบนเวที การแสดงดนตรีเพลงพระราชนิพนธ์ ด้วยเครื่องดนตรีจีน การแสดงศิลปวัฒนธรรมไทย-จีน การประกวด-ตี๋หมวย สวยเก่ง             

[Dockaturk]

ผมมาเดินงานตรุษจีนเอาในวันที่สามกันครับ ซึ่งเป็นวันเที่ยว บรรยากาศในช่วงบ่ายแก่ๆ ผู้คนถือว่าไม่ค่อยพลุกพล่านมากนัก แต่ก็ไม่ได้เงียบเหงากันซักเท่าไร ยังมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติมาเที่ยวกันอยู่

บนถนนวิชยานนท์ และถนนช้างม่อย สองข้างทางเต็มไปด้วยร้านรวงต่างๆ ที่ขนเอาอาหารการกิน และของฝากประเภทของกินมาจำหน่ายกันเยอะแยะ ทั้งอาหารไทย อาหารท้องถิ่น สินค้าโอท็อป ของที่ระลึก แต่หลักๆ ใจความสำคัญก็เน้นหนักไปที่เรื่องของกินกัน และมันก็คือเรื่องหลักของผมในการมาเดินเที่ยวครั้งนี้ด้วย

แม้จะขึ้นว่าเป็นงานตรุษจีน และมันก็คงจะมีแต่อาหารจีน งานนี้ขอบอกว่าคิดผิดกันครับ เพราะมันน่าจะเป็นงานที่รวมๆ อาหารหลากชนิด แบบไม่ได้มีสังกัดอะไร จากเท่าที่ผมได้เดินดู

[Dockaturk]

เท่าที่นึกออกและดูแปลกลิ้นผมหน่อย คือ ขนมไหมฟ้า เป็นขนมมงคล มีมานานกว่า 1000 ปี ตั้งแต่ สมัยราชวงศ์ซ่ง โดยบางตำรา ได้กล่าวไว้ว่าเป็นขนมที่ทำขึ้นมา เพื่อถวายให้กับฮ่องเต้ และคนในราชวงศ์เท่านั้นที่จะได้ทรงพระเสวย โดยส่วนผสมหลักๆ คือ น้ำผึ้ง สมุนไพร งาขาว งาดำ ธัญพืช จัดได้ว่าเป็นอาหารว่างที่สามารถกินได้ทุกฤดูกาล และมีประโยชน์ต่อร่างกาย แช่เย็นเก็บไว้ได้นาน นิยมใช้เป็นอาหารว่างในงาน มงคลพิธีต่างๆ เช่น งานพิธีสำคัญๆ  งานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่ งานบวช งานแซยิดอาม่า โกนผมจุกลูกคนแรก ฯลฯ

ถามถึงเรื่องรสชาติ คล้ายกันกับสายไหมห่อใส้ด้วยขนมถั่วตัด แต่จริงๆ แล้วไอ้สายไหมที่ผมว่านั้น มันไม่ใช่สายไหม แต่เป็นน้ำผึ้งเอามาดึงในแป้งข้าวโพดให้เป็นเส้น ใส่ใส้ด้วยมะม่วงหิมพานต์ ถั่ว และงาขาว ถ้าแข่เย็นนานๆ จะอร่อยมาก เพราะเส้นไหมฟ้าจะกรอบขึ้นมานิดนึง ต่างกันกับตอนทำเสร็จใหม่ๆ ที่เอายัดใส่เข้าปากไหมฟ้าจะนุ่มๆ เวลากินเส้นไหมฟ้าจะแตกในปากเป็นผงๆ  ส่วนไส้ขนม ผมไม่ค่อยชอบตรงที่มันติดฟัน แต่ในฐานะที่มันอร่อย ก็ให้อภัยกันได้ ฮ่าๆๆ

[Dockaturk]

มะม่วงเบา อันนี้หลายคนอาจจะไม่ค่อยรู้จักกัน แต่ถ้าเป็นคนอีสานหน้าตาบ้านนอกแบบผมจะรู้ แถวบ้านผมจะเรียกว่า มะม่วงป่า เพราะ มันชอบเกิดตามป่า ออกผลก่อนมะม่วงพันธุ์ทั่วๆ ไปในหน้าร้อน ต้นจะใหญ่และสูงมาก ชนิดที่ให้ปีนเก็บไม่มีทางทำได้แน่นอน วิธีเดียวที่จะเก็บมันได้ก็คือ สอยมันลงมา

มะม่วงพันธุ์นี้มีลักษณะพิเศษ คือผลเล็กและเปรี้ยว กินทั้งเปลือกได้ นิยมเอามากินกับน้ำพริกน้ำปลาหวาน กะปิ หรือเอาไปแช่อิ่มก็จัดได้ว่าเด็ดถึงใจ ยิ่งใครเปฌนคอ 40 ดีกรี ว่ากันว่านี่คือกับแกล้มที่เด็ดเอาเรื่อง

[Dockaturk]

จากอาหาร มาที่เรื่องกิจกรรมในงานอีกอันที่ผมให้ความสนใจและสนับสนุนอยากให้มีประจำ มันจะได้ไม่แห้งแล้ง และโดนตราหน้าว่าเป็นงานตลาดนัด คือการแข่งขันหมากฮอส ที่มีถ้วยรางวัล และเงินมาเสนอให้ ผมว่าวินมอเตอร์ไซค์ และสามล้อทั้งหลาย น่าจะมาแข่งงานนี้กันเยอะเลยทีเดียว

อื่นๆ ที่เหลือไม่ค่อยแตกต่างจากปีอื่นๆ กันครับ มีเชิดสิงโต กิจกรรมบนเวทีที่จะเน้นหนักกันไปในช่วงค่ำ ใครคาดหวังว่าจะมาซึมวับบรรยากาศตรุษจีน เชียงใหม่แบบจีนๆ อาจจะผิดหวังกันซักเล็กน้อย หากคำนึงถึงความเป็นจีนแท้ๆ

แต่ถ้าใครไม่คิดมาก เน้นหนักมาเดินหาของกินเล่นๆ แบบผม โดยไม่เกี่ยงว่าจะเป็นอาหารของถิ่นไหน เน้นอร่อยไว้ก่อน ก็จัดว่าเข้าท่ากันเลยทีเดียว