ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง : เต็มอิ่มกับธรรมชาติ และผลผลิตทางการเกษตร

[Dockaturk]

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง หนึ่งในโครงการหลวงในเชียงใหม่ ที่มีนักท่องเที่ยวสนใจไปเที่ยวชมกันอยู่เป้นประจำ โดยเฉพาะอย่างในช่วงกลางเดือนมกราคมยาวไปจนถึงต้นเดือนกุมภา ที่นี่จะมีดอกนางพญาเสือโครงให้ได้ชม นี่ยังไม่นับกับแปลงพืชผัก ดอกไม้นานาชนิด

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง ถูกก่อตั้งขึ้นปี พ.ศ.2525  โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปยังบ้านขุนวาง เป็นครั้งแรก ได้ทอดพระเนตรเห็นว่า บริเวณนี้ยังมีพืชเสพติดอยู่มาก ควรจะส่งเสริมการปลูกพืชชนิดอื่นๆ ที่มีรายได้ทัดเทียมหรือดีกว่าปลูกฝิ่นจึงรับสั่งให้หน่วยงานในพื้นที่ช่วยกันพิจารณา ปรับปรุงและพัฒนา มีหมู่บ้านในเขตรับผิดชอบจำนวน 7 หมู่บ้านคือ บ้านขุนวาง  บ้านป่ากล้วย  บ้านโป่งลมแรง  บ้านโป่งน้อยเก่า  บ้านห้วยยาว และบ้านขุนแม่วาก  ซึ่งชาวบ้านที่นี้ส่วนใหญ่ประกอบด้วยเผ่าม้ง และเผ่ากะเหรี่ยง นับถือศาสนาพุทธ คริสต์มากที่สุด แต่ก็มีบางส่วนนับถือผี

ทั้งนี้ เริ่มดำเนินการพัฒนาและส่งเสริมด้านไม้ผลเป็นลำดับแรก ต่อมาได้ทำการขยายผลการดำเนินงานไปในด้านไม้ดอก งานพัฒนาและส่งเสริมทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม พร้อมทั้งได้ส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติควบคู่กันไป ปัจจุบันศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง มีพื้นที่รับผิดชอบดำเนินงาน 499 ไร่ ครอบคลุม 7 หมู่บ้าน ประชากรที่ได้รับการพัฒนาและส่งเสริม จำนวน 380 ครัวเรือน 2,005 คน กิจกรรมที่ทำการส่งเสริมเกษตรกรมีหลายอย่าง     

[Dockaturk]

ไม่ว่าจะเป็น งานส่งเสริมพืชผัก  ได้แก่ ถั่วลันเตาหวาน บร็อคโคโลนี บร็อคโคลี่ ต้นหอมญี่ปุ่น ผักกาดหวาน มะเขือเทศโครงการหลวง มะเขือเทศเชอรี่แดง เฟนเนล พริกหวานสีเขียว และพริกหวานสีเหลือง

งานส่งเสริมไม้ดอก ได้แก่ ส่งเสริมการปลูกไม้ดอกเบญจมาศที่สำคัญของมูลนิธิโครงการหลวง ดอกแคลล่าลิลี่ดอกอะกาแพนทัส ดอกคาร์เนชั่น ปัจจุบันมีการผลิตไม้กระถาง มีงานผลิตและสาธิตการผลิตวานิลลา

งานส่งเสริมไม้ผล ได้แก่ งานส่งเสริมองุ่นดำไม่มีเมล็ด และกีวี่ฟรู๊ท และงานส่งเสริมการปลูกชาจีน และการแปรรูปชาจีน

หลังจากศูนย์ฯ ขุนวาง ได้ส่งเสริมเกษตรกรในพื้นที่ จนสามารถลดพื้นที่การบุกรุกป่าจากอดีตซึ่งเกษตรกรในพื้นที่ส่วนมากจะปลูกกะหล่ำปลีใช้พื้นที่กว่า 333 ไร่ เมื่อทางศูนย์ฯ ขุนวางได้ส่งเสริมเกษตรกร โดยเปลี่ยนมาปลูกผักในโรงเรือนทำให้สามารถลดพื้นที่เพาะปลูกได้ถึงร้อยละ 80% สร้างรายได้ให้เกษตรกรมากขึ้นจนสามารถเลี้ยงชีพด้วยตนเองได้

[Dockaturk]

และจากการปฏิบัติงานของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง ข้อมูลในปี พ.ศ. 2552 บ่งบอกว่าประสบความสำเร็จเป็นอย่างดีสามารถส่งเสริมเกษตรกรในพื้นที่กว่า240 ราย รายการที่มีการส่งเสริม ได้แก่ งานส่งเสริมไม้ดอกจำนวน 3 ชนิด งานส่งเสริมไม้ผลจำนวน 6 ชนิด งานส่งเสริมการปลูกผักจำนวน 13 ชนิด ทำให้เกษตรกรรายใหม่ที่เข้ารับการส่งเสริมจากทางศูนย์ฯ มีรายได้เพิ่มสูงขึ้น อย่างไรก็ตามทางศูนย์ฯ ยังคงมุ่งเน้นในเรื่องของคุณภาพผลผลิต จึงได้มีการปลูกพืชในระบบการเกษตรที่ดี (GAP) ซึ่งเป็นการปลูกพืชในระบบกลุ่ม ที่ง่ายในการบริหารจัดการและการลงทุน รวมทั้งยังมีการนำร่องการเพาะปลูกภายใต้มาตรฐาน     

ในด้านการทดสอบและสาธิตภายในศูนย์ฯ มีไม้ดอกจำนวน 7 ชนิด ไม้ผลจำนวน 2 ชนิด การเลี้ยงสัตว์จำนวน 3 ชนิด และวานิลลา 1 ชนิด มีผู้ให้ความสนใจติดต่อขอเข้าชมเป็นจำนวนมาก ทางศูนย์ฯ จึงได้จัดทีมวิทยากรเพื่อให้ความรู้และคำแนะนำอย่างต่อเนื่อง  ด้านงานพัฒนาสังคมและงานส่งเสริมกิจกรรมกลุ่มมีการดำเนินงานด้านกิจกรรมกลุ่มต่างๆทั้งหมด 5 กลุ่มสมาชิกรวม 409 คน การดำเนินงานกิจกรรมฟื้นฟูและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ มีทั้งสิ้น จำนวน 3 กิจกรรม รวมเป็นพื้นที่ทั้งหมด 106 ไร่ คิดเป็นจำนวนชาวบ้านที่เข้าร่วมโครงการ 500 ราย ซึ่งงานพัฒนาสังคมฯ และงานกิจกรรมฟื้นฟูอนุรักษ์ฯ ทางศูนย์ฯ ก็ได้รับความร่วมมือจากชุมชนเป็นอย่างดีเช่นกัน

[Dockaturk]

มาที่ส่วนของจุดท่องเที่ยวในศูนย์ มีด้วยกันหลากหลายอย่างครับ ทั้งการชมโรงเรือนปลูกดอกเบญจมาศหลากสีสัน ทั้งแบบดอกเดี่ยว ดอกช่อ และดอกลิเซียทัส คาร์เนชั่น ลิลลี่ ชมแปลงปลูกชาจีนเบอร์ 12 พันธุ์หยวนจืออู่หลง ดูขั้นตอนการผลิตชาพร้อมชิมชา (ขั้นตอนการผลิตชาอยู่ในโรงผลิตชาซึ่งตั้งอยู่ที่หมู่บ้านขุนแม่วาก) ชมแปลงไม้ผล เช่น องุ่นไร้เมล็ด กีวีฟรู้ท พี้ช พลับ เครปกูสเบอรี่ เสาวรสหวาน สตรอเบอรี่ และบ๊วย ชมแปลงปลูกผักเมืองหนาว เช่น มะเขือเทศดอยคำ บล๊อกโคโลนี ถั่วหวาน ผักกาดหวาน บล๊อคโคลี่ หอมญี่ปุ่น ฯลฯ ชมโรงเรือนสาธิตการปลูกวานิลลา ออกฝักพร้อมเก็บเกี่ยวเดือนมีนาคม โรงเรือนเห็ดเมืองหนาว เช่น เห็ดโพโตเบลโล เห็ดแชมปิญอง

ในขณะที่รอบๆ จุดท่องเที่ยวชุมชน มีศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่ (ขุนวาง) ระยะทาง 2 กม. ชมดอกไม้และพืชผักเมืองหนาว และชมดอกพญาเสือโคร่งบานสะพรั่งช่วงเดือน ธันวาคม – กุมภาพันธ์ ชมวิถีชีวิตชาวเขาเผ่าม้งบ้านขุนวาง มีการปักผ้าม้ง และการทำการเกษตร ชมวิถีชีวิตชาวปกาเกอญอ บ้านโป่งน้อย เรียนรู้วิถีชีวิต วัฒนธรรมความเป็นอยู่และมีบ้านพักแบบโฮมสเตย์ ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานกรมการท่องเที่ยว จำนวน 5 หลัง บริการแก่นักท่องเที่ยว มีเส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกผาดำ ระยะทางจากศูนย์ 2.5 กิโลเมตร มีไกด์ท้องถิ่นนำชม ระหว่างทางไกด์จะอธิบายให้ความรู้เรื่องพืชพรรณไม้ สมุนไพร ชนิดต่าง ๆ ที่มีอยู่ในป่า และจุดชมวิวดอยผาแง่ม จุดชมวิวบนหน้าผา ระหว่างทางก็จะมีไกด์ท้องถิ่นให้ความรู้เรื่องพรรณไม้ ช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ จะมีดอกกุหลาบพันปีบานบริเวณลานผาแง่ม

[Dockaturk]

เรียกได้ว่ามาที่นี่ มีครบครัน ทั้งธรรมชาติ และการเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน รวมทั้งมีสินค้าจากภูมิปัญญาท้องถิ่นให้อุดหนุน และเลือกซื้อผลผลิตสด ๆ จากแปลงของเกษตรกร

สำหรับข้อมูลเรื่องที่พัก มีบ้านพักรับรองภายในศูนย์ฯ จำนวน 4 หลัง รองรับได้ 40 คน มีสถานที่กางเต็นท์ และบริการเช่าเต็นท์ พร้อมถุงนอน ร้านอาหาร มีสโมสรขุนวางบริการอาหาร เน้นผลผลิตของโครงการหลวงขุนวาง อาหารแนะนำได้แก่  ยำยอดชา ข้าวผัดชาเขียว น้ำพริกเห็ด และรับจัดเลี้ยงสำหรับผู้ที่เดินทางเป็นหมู่คณะควรสำรองอาหารล่วงหน้าเพื่อความสะดวกในการจัดเตรียมสถานที่  รองรับได้สูงสุด 70 คน และร้านค้าของที่ระลึก  มี 1 จุด บริเวณด้านข้างอาคารคัดบรรจุ จำหน่ายสินค้าโครงการหลวง สินค้าทั่วไป

การเดินทาง จากเชียงใหม่ไปยังศูนย์ฯ ขุนวางสามารถไปได้ 2 เส้น ทางคือ

เส้นทางที่ 1 จากตัวเมืองเชียงใหม่ ใช้เส้นทางหลวงสาย 108 เชียงใหม่-ฮอด ก่อนถึงอำเภอจอมทองให้เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงสาย 1009 ก่อนถึง กม. 31 ให้เลี้ยวขวาไปยังขุนวางราว 15 กม. ถึงศูนย์ฯ รวมระยะทางประมาณ 106 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง

เส้นทางที่ 2 จากตัวเมืองเชียงใหม่ในเส้นทางหลวงสาย 108 เชียงใหม่-ฮอด ผ่านอำเภอหางดง เลี้ยวขวาสามแยกไปเทศบาลบ้านกาด อำเภอสันป่าตอง ทางหลวงสาย 1013 ตรงไปประมาณ 47 กม. จากนั้นเลี้ยวซ้ายที่บ้านห้วยเกี๋ยง ไปอีกราว 16 กิโลเมตร รวมระยะทาง 86 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง

จากเชียงใหม่ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 108 เชียงใหม่-ฮอด ถึง อง สันป่าตองเลี้ยงขวาบริเวณแยกบ้านกาด เข้าทางหวงหมายเลข 1013 สันป่าตอง-แม่วาง รวมระยะทาง ประมาณ 110 กิโลเมตร

[Dockaturk]

ข้อมูลอื่นๆ นอกเหนือจากนี้ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง บ้านขุนวาง เลขที่ 112 หมู่ที่ 12 ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ เบอร์โทรศัพท์ ศูนย์ฯขุนวาง 053-318333 หรือ 088-4137243 ที่พักโฮมสเตย์บ้านโป่งน้อยใหม่ 083-5740006

ถือได้ว่า ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง นอกจากจะพัฒนาอาชีพและสร้างรายได้แก่เกษตรกรชาวเขา ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ รักษาป่าและแหล่งต้นน้ำ และเสริมสร้างชุมชนเข้มแข็ง ห่างไกลยาเสพติด ที่นี่ยังเป็นสถานที่เที่ยวที่น่าสนใจ ที่ไม่ว่าใครก็ไม่ควรพลาดกันครับ

ปล.ใกล้ๆ กันกับ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง มีศูนย์วิจัยเกษตรหลวงขุนวาง ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงแม่จอนหลวง สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งหลวง ให้ได้เยี่ยมชมด้วยครับ เรียกว่ามาแถวนี้ เที่ยวโครงการหลวง สถานีเกษตรกันจนเต็มอิ่มเลยทีเดียว ส่วนใครจะมาชมดอกนางพญาเสือโคร่ง แนะนำว่าให้มาช่วงราวๆ กลางเดือนมกราคม เป็นต้นไปจนถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์ ก่อนมาสามารถโทรสอบถามเจ้าหน้าที่ได้เลยว่ามันบานไปแล้วขนาดไหน

[parsuk]

น่าไปเยี่ยมชม

[auto]