7 ข้อดี ชวนหนีเที่ยวโฮมสเตย์

[Dockaturk]

หลังจากได้มีโอกาสไปเที่ยวโฮมสเตย์มา 2-3 ที่ ก็รู้สึกติดใจในการท่องเที่ยวรูปแบบนี้ว่า มันเป็นอะไรที่น่าสนใจ เหมือนเราได้ลิ้มลองอาหารรสชาติที่แปลกลิ้น แล้วดันติดใจอยากจะชิมอีก จนอยากจะเขียนถึงและเชิญชวนให้มาลองเที่ยวกัน แต่ ก่อนที่จะไปเที่ยวนั้น ต้องไปทำความเข้าใจและรู้จักกันก่อนว่าโฮมสเตย์คืออะไร

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้ให้ความหมายของ “โฮมสเตย์” ว่าเป็น บ้านพักประเภทหนึ่งที่นักท่องเที่ยวพักร่วมกับเจ้าของบ้าน และมีวัตถุประสงค์ที่จะเรียนวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวบ้าน ซึ่งเต็มใจที่จะถ่ายทอดวัฒนธรรม แลกเปลี่ยนเรียนซึ่งกันและกัน พร้อมทั้งจัดที่พักและอาหารให้กับนักท่องเที่ยวโดยได้รับค่าตอบแทนตามความเหมาะสม

ส่วน เกรียง เจริญพร ให้ความหมายว่า บ้านซึ่งเจ้าของบ้านให้บริการห้องพักรวมอาหารเช้าและสิ่งอำนวยความ สะดวกที่จำเป็นอื่นๆ ในการพักแรมแก่นักเดินทางท่องเที่ยวหรือผู้มาเยือนที่เดินทางมายังท้องถิ่น โดยได้รับค่าสินจ้างเป็นค่าตอบแทนและมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างเจ้าของบ้านกับนักท่องเที่ยวซึ่ง ก่อให้เกิดการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมที่ดีระหว่างกัน

ฝั่ง มธุรส ปราบไพรี ได้ให้ความหมายของคำว่าโฮมสเตย์ คือ การจัดการที่พักของชาวบ้านในชุมชนให้แก่ผู้มาเยือนด้วยความยินยอมและเต็มใจของเจ้าบ้าน ซึ่งบ้านพักที่ให้บริการด้องมีห้องพักหรือพื้นที่สามารถรองรับให้บริการแค่ผู้มาเยือนได้ดามขีดกำลัง ความสามารถ

และหากจะสรุปโดยรวมนั้นต้องบอกว่า โฮมสเตย์เป็นที่พักเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้พักรวมกับเจ้าของบ้านรวมทั้ง มีการทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกันระหว่างเจ้าของบ้านและสมาชิกในครอบครัวกับนักท่องเที่ยว ซึ่งถือเป็นการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างกัน และยังได้ศึกษาวัฒนธรรมของในแต่ละพื้นที่อีกด้วย

การท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ถูกจัดอยู่ในรูปแบบของการท่องเที่ยว 3 แบบใหญ่ๆ ด้วยกันคือ อย่างแรกถ้าเป็นในรูปแบบของการท่องเที่ยวในแหล่งธรรมชาติ จะถูกแยกย่อยออกมาเป็นทั้งการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และเชิงเกษตร เพื่อมุ่งเน้นให้เกิดจิตสำนึกต่อการรักษาระบบนิเวศอย่างยั่งยืน และจิตสำนึกต่อการรักษาสภาพแวดล้อมของสถานที่แห่งนั้น

และอย่างที่สองถ้าเป็นในรูปแบบการท่องเที่ยวในแหล่งวัฒนธรรม จะถูกแยกย่อยหลักๆ ออกมาเป็นการท่องเที่ยวชมวิถีชีวิตในชนบท เพื่อความเข้าใจในวัฒนธรรมท้องถิ่น มีจิตสำนึกต่อการรักษามรดกทางวัฒนธรรมและคุณค่าของสภาพแวดล้อม รวมทั้งการท่องเที่ยวชมวัฒนธรรมและ เพื่อศึกษาความเชื่อ การยอมรับนับถือ การเคารพพิธีกรรมต่างๆ และได้รับความรู้มีความเข้าใจต่อสภาพสังคมและวัฒนธรรม

ส่วนอย่างที่สามนั้น หากเป็นรูปแบบการท่องเที่ยวในความสนใจพิเศษ ก็จะถูกแยกย่อยมาเป็นการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์และฟาร์มสเตย์ (home stay & farm stay)  อันหมายถึง นักท่องเที่ยวกลุ่มที่ต้องการใช้ชีวิตใกล้ชิดกับครอบครัวในท้องถิ่นที่ไปเยือนเพื่อการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมท้องถิ่น ได้รับประสบการณ์ในชีวิตเพิ่มขึ้น โดยมีจิตสำนึกต่อการรักษาสิ่งแวดลอมและวัฒนธรรมท้องถิ่น เป็นการจัดการท่องเที่ยวอย่างมีส่วนร่วมของชุมชนในท้องถิ่นที่ยั่งยืน

[Dockaturk]

ฉะนั้นแล้ว เมื่อพูดถึงลักษณะการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ คงจะบอกว่ามีลักษณะรูปแบบการท่องเที่ยวตายตัวแบบเดียวก็ไม่ใช่เลย แต่มันเป็นการผสมผสานหลายๆ รูปแบบเข้าด้วยกัน ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับลักษณะพื้นที่และชุมชนว่ามีอะไรให้นำเสนอ

หลังจากทราบถึงลักษณะและนิสัยใจคอของโฮมสเตย์ ก็พอจะทำให้นักท่องเที่ยวได้คิดคำนวณว่า เราเหมาะกับการเที่ยวแบบโฮมสเตย์กันมั้ย เพราะการท่องเที่ยวรูปแบบนี้มันไม่ใช่ว่าจะถูกใจกันทุกคน แต่ถูกใจกันแค่บางคนเท่านั้น ว่าแล้วก็ไปดูข้อดีของการเที่ยวโฮมสเตย์กันดีกว่า

1.ได้เรียนรู้ศึกษา วิถีชีวิตในชุมชน
สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นก็ไม่เท่ามือคลำ เช่นกันกับการอ่านเรื่องราวผ่านจากตัวหนังสือ ไหนเลยจะสู้มาสัมผัสวิถีชีวิตกันถึงที่ การท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ ถือว่าเป็นอะไรที่ตอบโจทย์เรื่องการเรียนรู้วิถีชีวิต วัฒนธรรมได้ดีเป็นอย่างมาก เราจะได้เปิดโลกในมุมที่แตกต่างจากชีวิตปกติ ได้เห็นว่าคนในชุมชนเขาอยู่กินกันอย่างไร แต่ละวันทำอะไร ไล่ไปตั้งแต่ตื่นนอน ทำอาหาร ทำงาน ลากยาวไปจนถึงค่ำหัวถึงหมอน เพราะกิจกรรมทุกอย่าง เจ้าของบ้านจะพาเราไปสัมผัสและเรียนรู้เอง

2.ทำให้เราทลายกำแพงตัวเองลง กล้าเปิดโลก เพื่อสร้างมิตรภาพและแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
เพราะการมาเที่ยวแบบโฮมสเตย์ คือการมาเรียนรู้อะไรใหม่ๆ ฉะนั้นมันจะทำให้เราได้เปิดโลกเรียนรู้สิ่งต่างๆ ที่ไม่เคยรู้จักมาก่อน (แต่ก่อนมาอย่าทำตัวเป็นน้ำเต็มแก้วนะ) ซึ่งเมื่อเราเปิด โลกก็เปลี่ยน เหมือนกับโฆษณาของเบียร์ยี่ห้อหนึ่ง กำแพงของตัวเองก็จะถูกทลายลงไป สร้างมิตรภาพใหม่ๆ กับผู้คน รวมทั้งเรียนรู้สิ่งต่างๆ กับตัวเราเองไปพร้อมๆ กัน เมื่อเกิดการแลกเปลี่ยนทัศนะและความคิดเห็น

3.ทำให้เราได้เรียนรู้ความสุขง่ายๆ ของชีวิต
Samuel Johnson บอกเอาไว้ว่า “ทุก ๆ การเดินทางมีข้อดีของมัน หากเราเดินทางไปยังประเทศที่ดีกว่า เราอาจได้เรียนรู้ว่าจะพัฒนาประเทศของตัวเองอย่างไร แต่ถ้าหากเราเดินทางไปยังที่ที่เลวร้ายกว่า เราก็อาจได้เรียนรู้ว่าจะอยู่กับมันอย่างมีความสุขได้อย่างไร”

เช่นกันกับการมาเที่ยวโฮมสเตย์ ที่ส่วนใหญ่มักเป็นพื้นที่ชุมชนที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตเรียบง่ายไว้แบบดั้งเดิม โดยที่ยังไม่ได้พัฒนาไปมากเหมือนกับชุมชนเมืองในเรื่องสิ่งอำนวยความสะดวก (เช่น บางพื้นที่สัญญาณโทรศัพท์เข้าไม่ถึง ไม่มีไฟฟ้าใช้) ทำให้เราได้เรียนรู้และอยู่แบบง่ายๆ แต่มีความสุข เหมือนเราได้ใช้แค่บางอย่างที่จำเป็น และละทิ้งสิ่งที่ไม่ต้องการ ที่ไม่จำเป็นของชีวิตออกไป แม้ว่าจะไม่ถึงขั้นนิพพาน แต่การได้เรียนรู้ชีวิตแบบนี้ช่วงเวลานึง มันก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดีเอามากๆ

[Dockaturk]

4.ได้ลิ้มลองอาหารท้องถิ่น และวิถีชีวิตแบบถึงใจ
หนึ่งในไฮไลต์ของการเที่ยวแบบโฮมสเตย์คือ การได้เปิดโอกาสตัวเองได้ลองชิมอาหารท้องถิ่นแบบต้นตำรับ พูดง่ายๆ ก็คือแบบบ้านๆ นั่นแหละ ที่ได้อารมณ์และความรู้สึกถึงใจกว่าการไปนั่งกินตามร้านอาหาร ที่ส่วนใหญ่ไม่ค่อยเหลือรสชาติความบ้านๆ อันเป็นเอกลักษณ์เอาไว้ ลองจินตนาการดูถึงการไปนั่งกินแกงผักหวานใส่ไข่มดแดงในร้านอาหารในเมือง กับกินแกงจากโฮมสเตย์ ที่เจ้าของบ้าน พาเราไปเก็บผักเอง หาแหย่ไข่มดแดง แล้วเอามาทำแกงกินกันทีหลัง ขอบอกว่าอย่างหลังได้อารมณ์กว่ากันเยอะ ส่วนเรื่องวิถีชีวิต เราเคยอ่านมาจากหนังสือ หรือดูในวิดีโอมันก็แค่เศษเสี้ยวเท่านั้น เจอของจริงกัน มันสนุกและถึงใจกว่า

5.สร้างรายได้ให้กับชุมชน
เป็นข้อดีเสริมของการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ ที่ไม่ใช่ของเรา แต่เป็นของชุมชน เนื่องจากเราได้มาสร้างรายได้ให้กับพวกเขา ไล่ไปตั้งแต่ค่าที่พัก ค่าอาหาร ค่ามัคคุเทศก์ รวมทั้งการอุดหนุนของที่ระลึกในชุมชนต่างๆ และอีกอันที่สำคัญ คือเป็นการช่วยประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเที่ยวในชุมชนไปในตัวด้วย อย่างสมัยนี้เราสามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยการอัพโหลดภาพ พร้อมทั้งบอกเล่าเรื่องราวผ่านช่องทางโซเชียลมีเดียต่างๆ

6.ช่วยรักษาเอกลักษณ์ วัฒนธรรม ประเพณี สิ่งแวดล้อม ในชุมชนนั้นอีกแรง
ก่อนทำโฮมสเตย์ หลายชุมชนละทิ้งเอกลักษณ์ วัฒนธรรม ประเพณี สิ่งแวดล้อมในชุมชนของตัวเอง จนเกือบจะสูญหาย แต่พอมีการทำโฮมสเตย์เกิดขึ้น หลายอย่างถูกกลับมาปัดฝุ่น และดูแลรักษากันใหม่ให้คงอยู่ ทั้งวัฒนธรรมการแต่งกาย การแสดงของชนเผ่า ประเพณีต่างๆ สิ่งแวดล้อมธรรมชาติในชุมชน ก็มีการหวงแหนรักษาให้คงสภาพสมบูรณ์ ไม่ให้คนไปทำลาย

7.เป็นการเที่ยวแบบประหยัดเงินในกระเป๋า
กล่าวได้ว่าการเที่ยวแบบโฮมสเตย์ ถือเป็นการท่องเที่ยวที่พักค้างแรม ที่ค่าใช้จ่ายค่อนข้างถูกกว่าการพักค้างแรมแบบที่อื่น เช่น โรงแรม หรือรีสอร์ท แต่ได้ที่นอนหลับสบายในราคาคุ้มค่า อีกทั้งอาหารการกินก็ถือว่าจัดเต็มกว่าอาหารหลายโรงแรมด้วยซ้ำ ทั้งเรื่องรสชาติ และปริมาณ ส่วนกิจกรรมการท่องเที่ยวค่าใช้จ่ายมัคคุเทศก์ก็ถูก ในราคาที่คุ้มค่าทุกนาที

มีบทสัมภาษณ์นึงที่น่าสนใจใน BAREFOOT magazine จาก “มิ้นท์ I Roam Alone” เธอพูดถึงการท่องเที่ยวในรูปแบบของชุมชนว่า ที่เที่ยวในชุมชนนั้นเหมือนกับผู้หญิง และคนที่เข้ามาเที่ยวเหมือนกับผู้ชาย และไม่ใช่ที่ผู้ชายทุกคนจะชอบผู้หญิงแบบนี้ ผู้หญิงต้องคัดด้วยว่าผู้ชายแบบไหนเหมาะ ส่วนผู้ชายก็ต้องปรับตัวเข้าหา เพราะว่าเป็นฝ่ายเข้ามาจีบ ไม่ใช่เข้ามาเพื่อเปลี่ยนแปลง

หวังว่าท่านผู้อ่านคงอยากจะเป็นผู้ชายที่เข้าไปจีบ และปรับตัวเข้าหาผู้หญิงที่ชื่อว่า “โฮมสเตย์” โดยที่ฝ่ายหญิงไม่ได้เปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อให้ผู้ชายชอบ

แต่ผู้ชายชอบผู้หญิงแบบนี้ โดยที่พวกเธอแทบไม่ต้องคัดเลือกผู้ชายเลย