มัสยิดบ้านฮ่อ : มัสยิดหลังแรกของชาวยูนนานมุสลิม เชียงใหม่

[konhuleg]

ย่านถนนเจริญประเทศ ในตัวเมืองเชียงใหม่ ต้องบอกว่าย่านนี้เป็นชุมชนที่มีวัฒนธรรมที่หลากหลายเชื้อชาติและศาสนาครับ  ดังจะเห็นได้จากวิถีชีวิตความเป็นอยู่ต่างๆ ของผู้คนในชุมชนนั้น อย่างช่วงเช้าๆ ใครผ่านแถวนี้ก็จะเห็นว่ามีร้านน้ำชา และร้านอาหารอิสลาม วางตัวเรียงรายตามข้างทางเยอะแยะ ส่วนเช้าวันศุกร์บนถนนเจริญประเทศ ซอย1 ก็จะมี “กาดนัดจีนฮ่อ"   ตลาดนัดที่เป็นแหล่งรวมอาหารวัฒนธรรมที่หลากหลาย และผัก ผลไม้ที่หาทานยาก ให้ได้สัมผัสวิถีของชุมชนกัน

อีกสถานที่แห่งหนึ่งที่น่าสนใจ ในย่านแห่งนี้ คือ มัสยิดบ้านฮ่อ ซึ่งวางตัวอยู่ตรงข้ามกับกาดนัดบ้านฮ่อ บนถนนเจริญประเทศ ซอย 1 ตำบลช้างคลาน จังหวัด เชียงใหม่ ซึ่งพอขับรถเข้าไปมัสยิดจะอยู่ทางด้านฝั่งขวามือ หากันได้ไม่ยากครับ

มัสยิดเฮดายาตูลอิสลามบ้านฮ่อ (จีน: 王和清真寺; พินอิน: wánghéqīngzhēnsì) หรือเรียกสั้น ๆ ว่ามัสยิดบ้านฮ่อ ตั้งอยู่ในตำบลช้างคลาน ในตัวเมืองจังหวัดเชียงใหม่ ใกล้กับไนท์บาซาร์ มัสยิดแห่งนี้สร้างขึ้นโดยชาวจีนมุสลิมที่อพยพมาจากมณฑลยูนนาน ประเทศจีน หรือที่เรียกว่า จีนฮ่อ

โดยการก่อตั้งมัสยิด เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2458 ชาวจีนมุสลิมที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานในจังหวัดเชียงใหม่ ตกลงกันร่วมบริจาคเงินซื้อที่ดิน และสำหรับการก่อสร้างตัวอาคารของมัสยิดเป็นอาคารที่ก่อด้วยอิฐถือปูน เป็นจำนวนเงินประมาณ 3,000 รูปี (ประมาณ 2,400 บาท) ซึ่งถือว่าเป็นอาคารมัสยิดหลังแรกของชาวยูนนานมุสลิม ที่ได้อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในประเทศไทย ในจังหวัดเชียงใหม่ ย่านเวียงพิงค์ ซึ่งเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปว่า “มัสยิดอิสลามบ้านฮ่อ” โดยมีบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในการก่อสร้างอาคารมัสยิดครั้งนี้ 8 ท่าน ได้แก่ ท่านขุนชวงเลียง ลือเกียรติ ต้นตระกูล “วงศ์ลือเกียรติ”, ท่านเย่ เอ๋อโกเถ่อว, ท่านเย่ ฮั่วเถี่ยน ต้นตระกูล “พงษ์พฤษฑล”, ท่านนะสือชิง ต้นตระกูล “ธีระสวัสดิ์”, ท่านหมู่ หย่งชิน ต้นตระกูล “อนุวงค์เจริญ”, ท่านม้า สุซาน, ท่านลี หวิ่นโซะ ต้นตระกูล “ลีตระกูล”, ท่านม้าฝูเม้ย ต้นตระกูล “อินทนันท์”

ต่อมา ชาวจีนยูนนานรุ่นสุดท้ายที่อพยพออกจากประเทศจีนช่วงหลังเปลี่ยนการปกครองปี ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2492) เข้าสู่พม่าและภาคเหนือของไทย เข้ามาตั้งถิ่นฐานในจังหวัดเชียงใหม่ ทำให้ประชากรจีนมุสลิมยูนนานมุสลิมมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็วในปี พ.ศ. 2509 สัปปุรุษของมัสยิดอิสลามบ้านฮ่อ จึงได้รื้อถอนอาคารมัสยิดหลังเดิมที่ไม่สามารถรองรับการเพิ่มขึ้นของชาวมุสลิมที่มาประกอบศาสนกิจ อาคารมัสยิดหลังใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้นโดยใช้งบประมาณทั้งสิ้น 750,000 บาท ครับ