พาเที่ยวงานนิทรรศการจิตรกรรม “วิถีชีวิตล้านนากับเรือนโบราณ” (ตอนจบ)

[konhuleg]

อย่างที่เกริ่นไปว่า งานส่วนใหญ่ของ คุณพ่อบุญปั๋น พงษ์ประดิษฐ์ จะเกี่ยวกับทัศนียภาพและวิถีชีวิตของชาวล้านนา ซึ่งงานแต่ละชิ้นนั้นก็จะมีรายละเอียดแต่ย่อยออกไปตามความรู้สึกที่จะสื่อ และเพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา ก็จะมาร่ายให้ฟังว่าแต่ละที่เป็นยังไงกันบ้าง

ที่วัดอุปคุต เป็นภาพเขียนเรื่องพระเวสสันตดชาดก โดยในรายละเอียดของภาพถ่ายทอดวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อมท้องถิ่นทางเหนือ เช่น บ้านเรือนกาแล ข้าวของเครื่องตลอดจนการแต่งกายที่ชายนุ่งผ้าเตี่ยวหรือผ้าต้อย หญิงนุ่งซิ่นริ้วขวาง ที่คนเหนือเรียกว่า “ซิ่นก่านคอคอย” คือมีริ้วเหมือนคอควาย ที่เชิงบันไดบ้านชูชกก็มีภาพหม้อล้างเท้าหรือหม้อซ่วยตีน ซึ่งบ้านคนเหนือสมัยก่อนจะมีทุกบ้าน

ที่วัดบุพพาราม ภายในวิหารหลังใหญ่นี้ ก็มีจิตรกรรมฝาผนังเช่นกัน โดยวาดไว้เหนือระดับหน้าต่าง แบ่งให้ฝั่งขวาของพระพุทธรูปประธานเป็นภาพพุทธประวัติ ส่วนฝั่งซ้ายเป็นเรื่องพระเวสสันดรชาดก รูปแบบของภาพจัดได้ว่าเป็น “แบบกรุงเทพฯ” แต่รายละเอียดหลายอย่างก็แสดงความเป็นท้องถิ่น ที่เห็นได้ชัดก็คือรูปแบบการแต่งกายของตัวละคร โดยเฉพาะผู้หญิงมักแต่งกายแบบหญิงล้านนา คือนุ่งซิ่น เกล้าผม นอกจากนี้ยังมีคำบรรยายภาพที่เขียนด้วยตัวอักษรล้านนาอีกด้วย นับว่าภาพเหล่านี้เป็นภาพสะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตของชาวเชียงใหม่ในอดีตได้เป็นอย่างดี

ที่วัดสันป่าข่อย ภาพเรือนล้านนาที่ปรากฏในวิหารวัดสันป่าข่อย เป็นฉากหลัง ในตอนที่ นางสุชาดาและบุญทาษีถวายข้าวมธุปายาสแด่พระพุทธเจ้าและภาพพระพุทธองค์ทรงลอยถาดทอง ซึ่งถือเป็นลักษณะพิเศษของภาพเขียนของบุญปั๋น ที่แสดงสองฉากต่อเนื่องในภาพจิตรกรรมเดียวกัน ภาพเรือนร่างขงนางสุชาดาที่ปรากฏแม้ศิลปินจะสื่อภาพระยะไกลด้วยการใช้สีน้ำตาลที่จางออกไปเพื่อแสดงมิติของภาพ แต่โครงสร้างเรือนกาแลและวิถีชีวิตของชาวล้านนายังคงรายละเอียดชัดเจน และนอกจากนี้บุญปั๋น พงษ์ประดิษฐ์ ยังแสดงรายละเอียดต่างๆ ในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ภูเขา ต้นไม้ และวัฒนธรรมการแต่งกายของชาวล้านนา

และปิดท้ายที่วัดชัยพระเกียรติ แสดงภาพหมู่บ้านทุนวิฐที่ชูชกอาศัยอยู่กับนางอมิตดา เป็นกลุ่มภาพเรือนล้านนาที่มีรายละเอียดชัดเจนทั้งโครงสร้างของเรือนและสภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรม ภาพเรือนไม้แบบพื้นบ้านของชูชกส่วนหลังคามีกาแลประดับและสอดแทรกรายละเอียดข้าวของเครื่องใช้ในวิถีชีวิตของชาวล้านนาที่ถูกจัดวางในภาพ

สำหรับท่านที่สนใจอยากไปสัมผัสความงามของจิตรกรรมฝาผนังวัดต่างๆ สามารถแวะเข้าไปชมได้ครับ ตามรายชื่อวัดที่ผมได้แจ้งไปก่อนหน้านี้ เพราะนิทรรศการนั้นอีกไม่กี่วัน ก็หมดเวลาจัดกันแล้วเรียบร้อย