เยี่ยมชมเจดีย์เหลี่ยม เพลิดเพลินกับเมืองเก่าเวียงกุมกามเรื่องราวของเวียงกุมกามอดีตเมืองหลวงแห่งแรกของล้านนาครั้งหนึ่งอาจเป็นเพียงตำนานที่ดูลางเลือน แต่หลังการค้นพบซากโบราณสถานในเขตอำเภอเมืองเชียงใหม่ และอำเภอสารภีจมอยู่ใต้ดิน เรื่องราวของนครใต้พิภพนี้ก็ถูกปลุกขึ้นมาอีกครั้ง กลายเป็นอีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมที่ใครมาเชียงใหม่ก็อยากไปเยี่ยมชม เจดีย์เหลี่ยม หรือชื่อตามจารึกเรียกว่า กู่คำ จึงกลายเป็นพระเอกของงานนี้ไป เนื่องจากพระเจดีย์ที่ยังคงมีสภาพสมบูรณ์ ได้รับการดูแลอย่างดี และมีเอกลักษณ์โดดเด่น วันนี้เราจะขอพาเพื่อนๆ ไปทำความรู้จักกับวัดแห่งนี้กันนะคะวัดเจดีย์เหลี่ยม หรือวัดกู่คำหลวง เวียงกุมกาม
วัดเจดีย์เหลี่ยม หรือ วัดกู่คำ ตั้งอยู่บนถนนสายเกาะกลาง ตำบลท่าวังตาล อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ อยู่นอกเขตเมืองโบราณเวียงกุมกาม ตำนานเมืองเชียงใหม่เล่าว่า พระอารามแห่งนี้สร้างขึ้นพร้อมๆ กับการเริ่มสร้าง เวียงกุมกาม ให้เป็นราชธานีแห่งใหม่ หลังจากพญามังรายยึดครองเมืองหริภุญไชยได้สำเร็จ ทรงโปรดให้ทหารขุดคูเวียงขึ้นทั้งสี่ด้านบริเวณริมแม่น้ำปิงสายเดิมห่างจากเมืองลำพูนขึ้นมาทางเหนือ พระองค์ทรงโปรดให้ใช้ดินที่ขุดจากคูเมืองนั้นมาปั้นเป็นก้อนอิฐก่อเจดีย์ ตามแบบเจดีย์กู่กุดที่วัดจามเทวีในเมืองลำพูน ในจารึกบางแห่งยังกล่าวเอาไว้ว่าภายในพระเจดีย์บรรจุพระธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเอาไว้ด้วย เพื่อให้เป็นที่สักการะของชาวเมืองเจดีย์เหลี่ยมเวียงกุมกาม ได้ต้นแบบมาจากกู่กุดที่วัดจามเทวี เมืองลำพูน
ซุ้มจระนำประดิษฐานพระพุทธรูปยืน รวมทั้งสิ้น ๖๐ องค์
กู่คำ หรือที่ชาวบ้านเรียกกันตามลักษณะขององค์เจดีย์ว่า เจดีย์เหลี่ยม เป็นเจดีย์ศิลปะหริภุญไชย ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากทวาราวดีภาคกลาง ฐานเขียงเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านละ 17.45 เมตร สูง 30.70 เมตร ฐานทั้ง 4 ด้านมีพระพุทธรูปปางสมาธิประดิษฐานอยู่ในซุ้ม แต่ละมุมมีสิงห์เฝ้าอยู่ องค์เจดีย์เป็นฐานสี่เหลี่ยมลดหลั่นกัน 5 ชั้น แต่ละชั้นมีพระพุทธรูปยืนประดิษฐานอยู่ในซุ้มทั้ง 4 ด้าน ด้านละ 15 องค์ รวม 60 องค์ บางตำนานกล่าวว่าสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระชายาทั้ง 60 พระองค์ของพญามังราย ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์มังราย แต่ละมุมของเรือนฐานทุกชั้นมีสถูปบริวารประดับอยู่ รวมทั้งสิ้น 20 องค์ ส่วนยอดเจดีย์เป็นฉัตรทองเก้าชั้นหลังจากที่วัดถูกทิ้งร้างไปนานหลายร้อยปี ในปี พ.ศ. 2541 หลวงโยนการวิจิตร (หมองปันโหย่ อุปโยคิน) คหบดีชาวพม่ามาพบเข้า และเกิดความศรัทธา จึงบูรณะขึ้นใหม่โดยใช้ช่างชาวพม่า จึงปรากฏอิทธิพลของศิลปะพม่าอยู่ในองค์พระเจดีย์ด้วย พระวิหารหลวงวัดเจดีย์เหลี่ยม
พระประธานในวิืหาร
ภาพจิตรกรรมในพระวิหาร
พระวิหาร ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของบริเวณวัด ด้านหน้าพระเจดีย์ ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบล้านนา ก่ออิฐถือปูน หน้าบันพื้นสีแดงตัดกับงานแกะสลักไม้สีทองรูปพระพุทธเจ้า และพระอัครสาวก ดูแปลกตาไม่เหมือนกับหน้าบันของวัดแห่งอื่นๆ ราวบันไดเป็นปูนปั้นมกรคายนาค หางพันกับต้นเสาหน้าพระวิหาร ภายในมีพระประธานปางมารวิชัยประทับอยู่ใต้ฉัตรสีทองห้าชั้น ผนังวาดภาพจิตรกรรมเล่าเรื่องพุทธประวัติพระอุโบสถสวยมากๆ ค่ะ
บรรยากาศหน้าพระอุโบสถ
พระอุโบสถตั้งอยู่ด้านข้างพระวิหาร เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสถาปัตยกรรมล้านนา หน้าบันประดับด้วยลายปูนปั้นสีทองอ่อนช้อย สวยงามมาก บริเวณทางเข้าด้านหน้ามีตัวมอมอยู่ทั้งสองข้างรถนำเที่ยวในเขตโบราณสถาน
รถม้านำเที่ยวก็มีนะ
นอกจากเราจะได้มาเยี่ยมชมวัดเจดีย์เหลี่ยมอันเลื่องชื่อนี้แล้ว ภายในวัดยังมีรถม้าไว้ให้บริการสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการชมความงามของโบราณสถานอื่นๆ ในเขตเวียงกุมกามอีกด้วย เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มาเที่ยวกลุ่มเล็กๆ สองสามท่าน ใครมาเป็นกลุ่มคณะก็มีรถนำเที่ยวไว้ให้บริการ พร้อมไกด์ท้องถิ่นเล่าเรื่องราวของเวียงกุมกามให้ทุกท่านฟัง หรือถ้านั่งรถม้าคนขับแต่ละท่านก็พร้อมที่จะเล่าประวัติศาสตร์ในแต่ละจุดให้นักท่องเที่ยวได้รับความรู้และความเพลิดเพลินด้วยนะคะเรื่องและภาพโดย เลดี้ ดาริกา 
ผู้เขียน