วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ อีกหนึ่งวัดอุโมงค์กลางเมืองเชียงใหม่ กราบหลวงพ่อสมใจนึก ชมเจดีย์โบราณช่วงเวลาที่เชียงใหม่เปียกม่อลอกม่อแลก ในหนึ่งสัปดาห์ครึ้มฟ้าครึ้มฝนไปเสียห้าวัน ทริปแม่สะเรียงที่ตั้งใจไว้เป็นอันต้องพับแผนเก็บไปโดยดุษณี เพราะฝนตก น้ำป่าไหลหลาก ดินสไลด์ เลยยังไม่คิดจะเสียดาย แต่กลัวเสียชีวิตมากกว่า ไว้ฟ้าใสเมื่อไรคงได้เจอกันแน่นอน เวลาที่เราต้องใช้ชีวิตส่วนใหญ่วนเวียนอยู่ในเมืองเชียงใหม่ จะปล่อยให้หมดไปกับการเดินห้าง ดูหนัง ก็กะไรอยู่ พักนี้เลดี้ ดาริกา จึงตระเวนวัดเสียทั่วเมือง เรื่องส่วนใหญ่ที่มาเขียนเล่าให้เพื่อนๆ ฟังก็มีแต่เจดีย์บ้าง อุโบสถบ้าง วิหารบ้าง ไปตามเรื่องตามราว อย่าเพิ่งเบ้หน้าหนีไปเสียก่อนนะคะ เพราะรับรองว่าสถานที่เหล่านี้ล้วนแล้วแต่ยังเป็นตัวเลือกดีๆ ที่น่าสนใจให้เพื่อนๆ ได้ลองไปเที่ยวกันดูเหมือนเดิมรอบและเวลาเข้าชมหลวงพ่อสมใจนึก และเบอร์โทรศัพท์ติดต่อ ตามนี้เลยค่ะ
ใครมาเมืองเชียงใหม่ก็อยากไป วัดอุโมงค์ แต่ที่นั่นเขาเรียกอีกชื่อว่า สวนพุทธธรรม แต่วันนี้เราจะพาไปเยี่ยมชมวัดอุโมงค์อีกแห่งหนึ่ง ซึ่งน้อยคนที่จะรู้จัก วัดอุโมงค์แห่งนี้ชื่อว่า วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ หรือ วัดโพธิ์น้อย วัดเล็กๆ ในเขตกำแพงเมืองเชียงใหม่ ตั้งอยู่ใจกลางเมือง บนถนนราชภาคินัย ไม่ไกลจากวัดเชียงมั่นมากนัก บรรยากาศภายในวัดสงบเงียบ เหมาะเป็นสถานปฏิบัติธรรมบ่อน้ำทิพย์ภายในวัด ไม่รู้ว่าใช้ทำอะไรเหมือนกันค่ะ
หากย้อนกลับไปเมื่อหลายปีก่อน คนในวงการท่องเที่ยว นักเดินทางตัวยงคงเคยได้ยินข่าว พระพุทธรูปยิ้มได้ บ้างก็ว่าพระพุทธรูปเปลี่ยนพระพักต์ได้ถึง ๙ แบบตามอารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ ยิ้ม ร้องไห้ น้ำตาไหล เป็นต้น พระพุทธรูปองค์นั้นคือ หลวงพ่อสมใจนึก หรือมีชื่อสวยๆ ว่า พระพุทธเชียงแสนสิงห์หนึ่ง พระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิแบนราบ พระประธานในพระอุโบสถของวัดแห่งนี้นั่นเอง ใครอยากเข้าชมพระพุทธรูปต้องติดต่อกับเจ้าหน้าที่ของวัดก่อน เพราะไม่ได้เปิดให้เข้าชมตลอดเวลาพระอุโบสถประดิษฐานหลวงพ่อสมใจนึก
พระอุโบสถมีขนาดเล็ก ศิลปะแบบล้านนา ก่ออิฐถือปูน ลวดลายวิจิตรสวยงามมาก สร้างขึ้นพร้อมๆ กับการหล่อพระประธาน และการสร้างวัด ราวปี พ.ศ. ๑๘๓๙ ๑๘๔๐วิหารหลวงวัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์
พระวิหารของวัด (ด้านหน้าทางเขาวัด) เป็นอาคารศิลปะล้านนาขนาดกลาง โครงสร้าหลังคาแบบม้าต่างไหม สร้างทีหลังพระอุโบสถ ราวปี พ.ศ. ๑๙๑๐-๑๙๑๔ ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญหลายองค์ องค์ประธาน (ใหญ่สุด) คือพระพุทธประฏิมากร หรือหลวงพ่อโต ปางมารวิชัย เกศาแบบเปลวเพลิง ปากแดง อิทธิพลศิลปะพม่า นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปศิลปะเชียงแสนขนาดเล็ก ประดิษฐานหน้าหลวงพ่อโตสามองค์ เรียกว่า พระพุทธรูปเชียงแสนสิงห์สามแบบ ทุกองค์อยู่ในท่าขัดสมาธิปางมารวิชัย รัศมีเป็นดอกบัวตูม ตามพุทธลักษณะแบบเชียงแสนหมู่พระประธานในวิหารหลวง
เดินไปด้านหลังพระวิหาร มีเจดีย์ประธานทรงปราสาทแบบล้านนาสัดส่วนสวยงามมาก สร้างเมื่อปี พ.ศ. ๑๙๑๖ ช่วงเวลาเดียวกับการสร้างวิหาร ยังมีพระเจดีย์อีกองค์หนึ่งที่เก่าแก่กว่ามาก ถือเป็นรูปแบบเจดีย์ยุคต้นของเมืองเชียงใหม่ ตั้งอยู่ด้านหน้าพระอุโบสถ เจดีย์องค์นี้เป็นเจดีย์วิหาร ได้เค้าแบบมาจากเจดีย์วิหารในพุกาม คือสามารถเข้าไปภายในเจดีย์ได้ ความลึกของอุโมงค์ที่ฐานเจดีย์ประมาณ ๖ เมตร ว่ากันว่าสร้างไว้ให้พระภิกษุเข้าไปนั่งวิปัสสนาภายใน ชาวบ้านเรียกเจดีย์นี้ว่า เจดีย์อุโมงค์ ต่อมาในสมัยพระเจ้ากือนา กษัตรย์ราชวงศ์มังรายองค์ที่ ๗ ทรงโปรดให้บูรณะพระเจดีย์ถวายแด่มหาเถรจันทร์ ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดในขณะนั้น และพระเจ้ากือนาทรงให้ความนับถือมาก วัดนี้จึงเปลี่ยนชื่อจาก วัดโพธิ์น้อย เป็น วัดอุโมงค์มหาเถรจันทร์ ตั้งแต่นั้นมาเจดีย์ประธานทรงปราสาทแบบล้านนา
เจดีย์อุโมงค์ ที่มาของชื่อวัดอุโมงค์ฯ
จากประวัติการสร้างตาม "คัมภีร์ธรรมปัญหาเถรจันทศรมณ์" วัดว่ากันว่าก่อตั้งเมื่อประมาณ ปี พ.ศ.๑๘๓๙ ๑๘๔๐ พระมหากษัตริย์สามพระองค์ คือพญามังราย พญางำเมือง พ่อขุนรามคำแหงมหาราชร่วมกันสร้างวัดโพธิ์น้อยแห่งนี้ขึ้น หลังจากสร้างเมืองเชียงใหม่แล้วเสร็จอุโมงค์ภายในพระเจดีย์ ใช้เป็นที่นั่งวิปัสสนาในอดีต
มาถึงตรงนี้บางท่านอาจสงสัยว่าวัดอุโมงค์แห่งนี้เกี่ยวข้องกับวัดอุโมงค์ที่เชิงดอยสุเทพหรือไม้ ตอบได้เลยว่าตอนนี้ไม่เกี่ยวกันแล้วค่ะ แต่เมื่อก่อนสมัยที่พระมหาเถรจันทร์เป็นเจ้าอาวาส เมื่อหลายร้อยปีมาแล้วท่านเป็นเจ้าอาวาสทั้งสองวัด เรื่องมีอยู่ว่าพระเจ้ากือนา (ผู้บูรณะพระเจดีย์อุโมงค์นั่นแหละค่ะ) ทรงทราบว่าพระมหาเถรจันทร์ชอบไปจำวัดอยู่ที่วัดไผ่สิบเอ็ดกอ ที่เชิงดอยสุเทพ ด้วยศรัทธาพระองค์จึงตามไปสร้างอุโมงค์ใหญ่กว่าเดิม สวยกว่าเดิม ที่วัดแห่งนั้นให้ด้วย เพื่อใช้เป็นสถานที่ทำวิปัสสนากรรมฐาน ฝึกปฏิบัติธรรมของพระภิกษุทั้งหลาย และกลางมาเป็นวัดอุโมงค์ สวนพุทธธรรม ที่เชิงดอยสุเทพอย่างทุกวันนี้หน้าฝนแบบนี้เชียงใหม่ก็ยังเที่ยวได้ สนุกด้วย และอากาศดีมาก (ถ้าฝนไม่ตก) ใครลังเลว่าจะมาเชียงใหม่ดีหรือไม่ ตอบเลยว่ามาเถอะค่ะ เชียใหม่มีอะไรน่าสนใจให้เที่ยวมากมาย เดินชมวัดในเขตเมืองเก่า สัมผัสอดีตอันรุ่งเรืองแค่นี้ก็เพลินมากแล้วล่ะค่ะ ใครชอบวัดวาอาราม อย่าลืมแวะไปกราบพระที่วัดอุโมงค์กลางเมืองนี้ด้วยนะคะเรื่องและภาพโดย เลดี้ ดาริกา 
ผู้เขียน