ตะลอนเที่ยววัดเชียงใหม่ "วัดหนองตอง"

[konhuleg]

บางวัด บนถนนเส้นสายสันป่าตอง – ลำพูน สมัยก่อนเคยมีเรื่องราวประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกันกับเมืองหริภุญชัย อย่างวัดหนองตอง ซึ่งผมกำลังจะเล่ากันให้ฟังดังต่อไปนี้

วัดหนองตอง ตั้งอยู่เลขที่ 188 หมู่ที่ 3 ต..หนองตอง อ.หางดง จ.เชียงใหม่ ในอดีตหากย้อนอดีตที่เกี่ยวพันกับประวัติวัดหนองตอง และตำบลหนองตองแล้ว ก็ต้องนับย้อนไปถึงพันกว่าปีเลยทีเดียว คือนับตั้งแต่ยุคก่อตั้งเมืองหริภุญชัยซึ่งมีเจ้าแม่จามเทวีเป็นกษัตรีย์องค์แรกนั้น ปี พ.ศ.1300 พระนางได้สร้างเมืองหน้าด่านไว้เพื่อป้องกันข้าศึก คือเมืองเถาะ (ในเขต อ.จอมทอง) เมืองท่ากาน (เขต อ.สันป่าตอง) และเมืองมโน คือตำบลหนองตองแห่งนี้ สมัยนั้นแม่น้ำปิงยังไม่เปลี่ยนเส้นทางบริเวณโค้งบ้านเกาะน้ำปิงจะมีเส้นทางผ่านกึ่งกลางตำบลหนองตอง และห่างจากวัดหนองตองเพียง 500 เมตรเท่านั้น และยังเป็นคูเมืองธรรมชาติของบริเวณตัวเมืองตลอด ด้านตะวันออกและแม่น้ำปิงก็จะไหลไปถึงบ้านแม่กุ้งวกลงไปเรื่อยๆ ซึ่งบริเวณวัดหนองตองเดิมก็เป็นที่ตั้งของวัดโบราณ ซึ่งอยู่ทางประตูทิศเหนือของเมือง

ต่อมาพ่อขุนเม็งรายมหาราชยกทัพตีเมืองหริภุญชัยและได้ครองเมืองหริภุญชัย นั่นหมายความว่า ได้เมืองเถาะ เมืองท่ากาน และเมืองมโนด้วยเช่นกัน ผู้คนในเมืองมโนต่างหลบหนีเข้าป่าทิ้งบ้านเรือน ส่วนมากก็จะหนีไปเมืองเขลางค์นคร ซึ่งเป็นเมืองพี่เมืองน้องกับเมืองหริภุญชัย บ้านเมืองรกร้างว่างเปล่าไปหลายร้อยปีทรัพย์สมบัติถูกขุดทำลาย ประกอบกับเมืองมโนเป็นเมืองที่มีทำเลต่ำฤดูฝนน้ำก็จะท่วมเป็นเวลานาน ทำให้มีการทับถมอย่างรวดเร็วจนเกือบจะไม่เหลือร่องรอยของอดีตให้เห็น

ต่อมามีคนอพยพเข้ามาอยู่ประปราย มาแผ้วถางบริเวณนอกเมืองมโน โดยผู้คนก็มาจากหลายแห่ง และมีหลายเผ่า ชาวละกอนจากลำปาง ชาวกะเหรี่ยงที่ถูกกวาดต้อนมา ชาวลัวะ ขม ก็เข้ามาอาศัยอยู่ตามเกาะและที่ราบสูงทั่วไป เคยมีลูกหลานเจ้าเมืองเชียงใหม่ได้เข้ามาอาศัยบริเวณทางทิศตะวันออกของวัดหนองตอง และเป็นผู้สร้างวิหารที่มีเสาขนาดใหญ่ให้กับวัด ต่อมมาก็กลายเป็นชุมชนใหญ่โดยตำบลหนองตองมีหมู่บ้านถึง 14 หมู่บ้านและมีประชากรนับหมื่นคน

ทั้งนี้ วัดหนองตอง สร้างเมื่อ ปี พ.ศ.2407 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2514 มีที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 3 ไร่ 3 งาน 52  ตารางวา อาณาเขตทิศเหนือจรดลำน้ำเหมืองและหมู่บ้าน ทิศใต้จรดกับหมู่บ้านและถนนสาธารณะ อาคารเสนาสนะประกอบด้วย วิหาร อุโบสถ หอระฆัง ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ โรงครัว อาคารโรงเรียนปริยัติธรรมแผนกสามัญ หอประชุมสงฆ์ กำแพงปูชนียวัตถุ และพระพุทธรูปปางต่างๆ