ตะลอนเที่ยววัดเชียงใหม่ "วัดผางยอย"

[konhuleg]

การมาเที่ยววัด จากแต่แรกไม่ใช่คนสนใจอะไรมาก มาทุกวันนี้ต้องบอกเลยว่า ความคิดผมได้เปลี่ยนไปสิ้นเชิง เพราะเราไม่ได้มาแบบธรรมดา แต่มาเพื่อเรียนรู้ว่าสิ่งก่อสร้างในวัดมันมีรูปแบบยังไง สถาปัตยกรรมสวยงามขนาดนั้น ใครที่มาบอกว่ามาวัดแล้วไม่เห็นมีอะไร อาจจะเป็นการคิดผิดแล้วครับ

ผมพาตัวเองมาชมความงามของวัดผางยอย ใน ต.หนองผึ้ง อ.สารภี จ.เชียงใหม่ กันครับ วัดแห่งนี้แทรกตัวอยู่ในชุมชน ที่ไม่ห่างใกล้จากถนนสายเชียงใหม่ – ลำพูนมาก เป็นวัดที่มีพื้นที่ค่อนข้างจะกว้างขวางพอสมควร

สิ่งที่น่าสนใจอย่างแรกภายในวัด คือ เป็นวิหารรูปทรงแบบล้านนาทั่วไป ลักษณะโครงสร้างของอาคาร เป็นการผสมผสานระหว่าง โครงสร้างก่ออิฐฉาบปูน กับ โครงสร้างไม้ ส่วนเครื่องบนหรือหลังคา สร้างด้วยโครงสร้างไม้ในระบบเสาและคาน หลังคาเป็นทรงจั่วมีการซ้อนชั้นของหลังคาด้านหน้าสองชั้น หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผาหรือแป้นเกล็ด ภายในวิหารมีภาพจิตรกรรมเกี่ยวกับพุทธศาสนา ด้านหน้าตรงบันไดวิหารเป็นบันไดนาคแบบมกรคายนาค ซึ่งถ้าวิเคราะห์ในแง่ของประวัติศาสตร์ศิลปะคือ "พญานาค" จะเป็นตัวแทนของกลุ่มเมือง หรือชนเผ่าทางตอนเหนือของประเทศไทย ที่เรียกสืบทอดมาถึงปัจจุบันว่า "โยนก" เมืองโยนกเชียงแสนเดิมของพระเจ้าสิงหนวัติกุมาร ต้นตระกูลของพระเจ้าพรหมมหาราช ก็มีตำนานเกี่ยวพันกับพญานาค เรียกว่ามีพญานาคมาสร้างเมืองชื่อโยนกนาคพันธ์สิงหนวัติ หรือโยนกนาคนคร และเมื่อเมืองนี้ล่มจมหายก็เพราะผู้คนพากันกินปลาไหลเผือก ซึ่งเชื่อว่าเป็นตัวแทนของพญานาคนั่นเอง ส่วนสัตว์น่ากลัวเช่น "จระเข้ เหรา" จะเป็นตัวแทนของพวก "พยู" หรือพุกามอันได้แก่พม่า การที่พบศิลปะแบบมกรคายนาคในแถบภาคเหนือ พอจะอนุมานได้ว่า เป็นการแสดงออกถึงการหลุดพ้นจากอิทธิพลของงานศิลปะและการเมืองของพุกามหรือพม่าที่ครอบงำล้านนาอยู่ถึง 200 ปีนั่นเอง

เจดีย์วัดผางยอย เป็นเจดีย์แบบล้านนาทั่วไป มีรูปปั้นปูนสิงห์ล้านนาประดับล้อมรอบ ตามความเชื่อที่ว่า สิงห์เป็นสัตว์ที่มีพลัง อำนาจสามารถขับไล่สิ่งอัปมงคลและสิ่งชั่วร้ายไม่ให้เข้าเขตวัดและอารามได้ (ตามความเชื่อของจีน ส่วนใหญ่มักจะพบเห็นได้ตามวัดทั่วไป ในภาคเหนือของประเทศไทย อันได้รับอิทธิจากพม่า ซึ่งล้านนาเองแต่ก่อนเคยเป็นเมืองขึ้นของพม่า นอกจากนี้รอบเจดีย์ยังประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย หรือ ชนะมาร หรือ สะดุ้งมาร เป็นพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายหงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาวางคว่ำลงที่พระชานุ นิ้วพระหัตถ์ชี้ลงที่พื้นธรณีในคราวที่พระองค์ทรงเอาชนะมารได้ และนอกจากสิ่งบรรยายมาแล้ว ที่เหลือก็จะมีอุโบสถล้านนาหลังเล็ก ที่ตั้งอยู่ทางด้านหน้าเข้าประตูวัดกันอีกด้วยครับ