วัดสันคะยอม ชมความงามของวิหารไม้สักแห่งเดียวในเชียงใหม่วัดคือศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชนหรือคนในท้องถิ่นนั่นๆ เราจึงเห็นวัดอยู่ในชุมชนแทบทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นวัดใหญ่หรือวัดเล็กล้วนมีความสำคัญด้วยกันทั้งสิ้น นอกจากจะเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาแล้ว หลายๆ วัดยังเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนอีกด้วย ครั้งนี้ขอพาเพื่อนๆ ไปรู้จักกับวัดเล็กๆ แห่งหนึ่งในอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่วิหารไม้สักแห่งเดียวในเชียงใหม่
วัดสันคะยอม ตั้งอยู่ที่บ้านสันคะยอม ตำบลสันทรายน้อย อำเภอสันทราย การเดินทางก็ไม่ยากเย็นอะไร เพื่อนๆ ที่อ่านบทความวัดสันทรายมูลก่อนหน้านี้มาแล้ว วัดสันคะยอมอยู่เลยวัดสันทรายมูลไปประมาณ ๒ กิโลเมตรค่ะ สำหรับเพื่อนๆ ที่เพิ่งอ่านบทความนี้ ให้เดินทางโดยเริ่มต้นจากสี่แยกศาลเด็ก ขับรถตรงไปทางอำเภอดอยสะเก็ดประมาณ 100 เมตร พบทางแยกทางให้เลี้ยวซ้าย ไปตามทางนั้นประมาณ 3 กิโลเมตร ก่อนถึงแยกสันคะยอม สังเกตทางซ้ายมือจะมีป้ายบอกทางไปวัด ไปตามเส้นทางดังกล่าวอีกประมาณ 200 เมตรค่ะพระอารามแห่งนี้เดิมชื่อว่า วัดศรีดอนชัย สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2343 โดยพระครูปัญญา ในรัชสมัยพระเจ้ากาวิละ ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์พระเจ้าเจ็ดตน ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น วัดสันคะยอม ตาม ต้นพะยอม ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์ของวัด ซึ่งพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาธินัดดามาตุ (องค์โสมฯ) ก็ทรงเคยปลูกต้นไม้พะยอมนี้ด้านหน้าพระวิหาร เมื่อเสด็จมาเป็นองค์ประธานยกช่อฟ้าพระวิหารหมู่พระประธานภายในวิหารไม้สัก
บรรยากาศภายในพระวิหาร
วิหารวัดสันคะยอม สร้างจากไม้สักทั้งหลัง พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาธินัดดามาตุ ทรงเสด็จเป็นประธานยกช่อฟ้า ช่อฟ้าและนาคสะดุ้งประดับด้วยกระจกสีสวยงาม หน้าบันโดดเด่นด้วยงานประดับกระจกสี และงานแกะสลักไม้ลวดลายพรรณพฤกษา ส่วนบนของหน้าบันมีพระปรมาภิไธยย่อพระองค์โสมฯ ประดับอยู่ด้วย โครงสร้างหลังคาพระวิหารลดหลั่นกันลงซ้อนกัน 3 ชั้น ชั้นล่างสุดเป็นมุขคลุมบันได ซึ่งขนาบด้วยปูนปั้นตัวมอม มีพระพุทธรูปปางประทานพรขนาดเกือบเท่าคนจริงตั้งประดับไว้โดยรอบพระวิหาร วิหารหลังนี้ถือเป็นวิหารไม้สักทองแห่งเดียวในจังหวัดเชียงใหม่พระศากยะมุนีสะหรีชัยมงคล
ภาพแกะสลักเรื่องรามเกียรติ์ภายในวิหาร
ภายในพระวิหาร ประดิษฐาน พระศากยะมุนีสะหรีชัยมงคล พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน ประทับอยู่บนฐานชุกชีไม้แกะสลัก ด้านหลังเป็นเรือนแก้วแกะสลักจากไม้รูปพญานาค ฝาผนังไม่ได้เป็นภาพจิตรกรรมอย่างที่มักพบเห็นในวิหารแห่งอื่นๆ แต่ที่นี่เป็นงานแกะสลักไม้เรื่องรามเกียรติ์พระเจดีย์วัดสันคะยอม
พระเจดีย์ ตั้งอยู่ด้านหลังพระวิหาร เดิมเป็นเพียงพระเจดีย์ก่ออิฐถือปูนธรรมดาๆ ต่อมาบุหุ้มด้วยแผ่นทองจังโกทั้งองค์ เจดีย์มีสัณฐานทรงสี่เหลี่ยม มีลายดุนแผ่นทองรูป 12 นักษัตรอยู่โดยรอบ เหนือขึ้นไปคือฐานสี่เหลี่ยมย่อเก็จ รองรับองค์ระฆังสีทอง ยอดเจดีย์กางกั้นด้วยฉัตรสีทอง 9 ชั้นภายในวัดมีสิ่งที่น่าสนใจหลายจุด อาทิ พระอุโบสถทรงไทยประยุกต์ ซึ่งตั้งอยู่ด้านหลังเจดีย์ หอพระไตรปิฎกทรงไทยโบราณโครงสร้างไม้ทั้งหลัง ไฮไลท์อีกอย่างหนึ่งของวัดนี้คือ อุทยานการศึกษา แหล่งเรียนรู้ของชุมชนขนาดย่อมๆ ซึ่งจัดแต่งเป็นสวนร่มรื่น มีบ่อปลา ตู้หนังสือ และพิพิธภัณฑ์ขนาดเล็กให้ผู้สนใจได้เข้าไปเยี่ยมชมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เป็นการให้ทานการศึกษาที่ดีทีเดียวค่ะนอกจากนี้วัดสันคะยอมยังเป็นสถานที่จัดกิจกรรมของชุมชนอีกหลายอย่าง ทั้งให้การอบรมพระพุทธศาสนาต่อเยาวชน และประชาชนทั่วไปที่สนใจ เป็นศูนย์การเรียนรู้ชุมชน เพื่อให้เยาวชนได้รู้จักและภาคภูมิใจกับภูมิปัญญาท้องถิ่นอีกด้วยเรื่องและภาพโดย เลดี้ ดาริกา 
ผู้เขียน