ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ ก่อตั้งขึ้นปี พ.ศ. 2528 โดยหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง จากการรับสั่งให้เจ้าหน้าที่เดินทางสำรวจสภาพพื้นที่ ซึ่งมีชาวเขาเผ่าม้งอาศัยอยู่ด้วยการถางพื้นที่ป่าเพื่อทำไร่เลื่อนลอย ปลูกฝิ่นและพืชอื่นๆ แผนพัฒนาจึงได้ถูกกำหนดขึ้นให้สอดคล้องกับความต้องการของชาวเขาด้วยการส่งเสริมให้ปลูกพืชทดแทนฝิ่น โดยได้รับความร่วมมือจากหลายหน่วยงาน
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่แตง มีพื้นที่รับผิดชอบ 17 หมู่บ้าน 451 ครัวเรือน บนพื้นที่ 84.27 ตารางกิโลเมตร หรือ 52,670 ไร่ ประชากรประกอบด้วยคนพื้นเมืองและเผ่าม้ง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเนินเขาและภูเขาสลับซับซ้อน ที่ราบมีน้อยมาก สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 700-1,250 เมตร อุณหภูมิเฉลี่ย 24 องศาเซลเซียส
การท่องเที่ยวเชิงเกษตร ชมวิวทิวทัศน์สวยงามของแปลงปลูกชาลุงเดช
เรียนรู้วิธีการชงชาและชิมชา ตลอดจนขั้นตอนกรรมวิธีการแปรรูปชาและการบรรจุหีบห่อที่โรงงานชาบ้านปงตอง
ชมโรงเรือนเพาะเห็ดระบบปิด เช่น เห็ดนางรมภูฎาน เห็ดนางรมฮังการี เห็ดปุยฝ้าย ฯลฯ
ชมแปลงส่งเสริมผลผลิตตามฤดูกาล เช่น กาแฟอาราบิก้า อะโวกาโด ฟักทองญี่ปุ่น ฯลฯ
ชมแปลงกล้วยไม้ซิมบิเดี้ยมขนาดใหญ่หลากหลายสีสัน
ชมสวนส้มของเกษตรกรในพื้นที่โครงการหลวง
ชมการเก็บและแปรรูปเมี่ยงอาหารขึ้นชื่อของชุมชน
การท่องเที่ยวธรรมชาติ จุดชมวิวดอยม่อนเงาะ สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,425 เมตร ด้วยความสวยงามของชั้นเขา จึงสามารถชมทะเลหมอก และชมพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก เป็นมุมกว้าง 360 องศาได้อย่างสุดลูกหูลูกตา
เงือกผา เป็นหินงอกที่มีลักษณะคล้ายนางเงือกหันหน้าเกาะผาอยู่
บ่อน้ำทิพย์ เป็นแอ่งน้ำซึมอยู่ภายในถ้ำ และมีน้ำตลอดทั้งปี
เลือดผา ชาวบ้านมีความเชื่อว่าสามารถใช้รักษาโรค พบได้บริเวณซอกผา
ถ้ำลม จะมีลมพัดออกมาจากถ้ำตลอดเวลา รู้สึกได้อย่างชัดเจนเมื่อยืนอยู่บริเวณปากถ้ำ
ล่องแพผจญภัยที่บ้านสบก๋าย ชมธรรมชาติที่สวยงามและความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ ชมโขดหินที่มีลักษณะแตกแต่งกัน รวมถึงต้นไม้ใหญ่อายุกว่าพันปีที่โค่นล้มโดยธรรมชาติ โดยมีทั้งล่องแพไม้และแพยาง โดยแพไม้ไผ่จะงดล่องในช่วงฤดูฝน ส่วนแพยางสามารถล่องได้ตลอดทั้งปี
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ประเพณีม้ง (กินวอ) คืองานประเพณีขึ้นปีใหม่ของขาวไทยภูเขาเผ่าม้ง จัดขึ้นระหว่างวันขึ้น 1-3 ค่ำเดือน 1 ซึ่งตรงกับเดือนมกราคมของทุกปี
ชมวิถีชีวิตชาวเขาเผ่าม้ง บ้านม่อนเงาะ การละเล่นโยนลูกช่วง ลูกข่าง การปักผ้าชาวเขา การตำข้าวด้วยครกกระเดื่อง
เยี่ยมบ้านอดีตชาวม้งที่ผมยาวที่สุดในโลก
ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนพื้นเมือง เรียนรู้ภูมิปัญญาชาวบ้านในการทำเมี่ยงแบบดั้งเดิม ที่หาชมได้ยากในปัจจุบัน ชมการเก็บใบเมี่ยง ใบชา และชิมยำใบเมี่ยงอาหารขึ้นชื่อของชุมชน
ของฝากของที่ระลึก ผลิตผลจากใบชา กาแฟ
ผลผลิตจากกลุ่มแม่บ้าน เช่น น้ำพริกลาบรสเด็ด หมอนใบชาเพื่อสุขภาพ
มีดและจอบ ที่แข็งแรงทนทาน จากฝีมือการตีอย่างประณีต
งานหัตถกรรมพื้นบ้าน เช่น ผ้าทอ ผ้าปักชาวเขาเผ่าม้ง
ผลไม้ตามฤดูกาล เช่น อะโวกาโด ส้ม ลิ้นจี่ มะม่วง รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากการแปรรูปผลไม้ต่างๆ
ที่พัก ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะบ้านพักให้บริการ สามารถรับนักท่องเที่ยวได้ประมาณ 15 คน และมีเต็นท์บริการให้เช่ากับนักท่องเที่ยว และสามารถนำเต็นท์ไปกางเองได้
ร้านอาหาร ภายในศูนย์ฯ ไม่มีร้านอาหารให้บริการ นักท่องเที่ยวสามารถหาซื้อได้ที่ตลาดแม่มาลัย หรือสั่งรายการล่วงหน้ากับกลุ่มแม่บ้าน เพื่อความสะดวกในการเตรียมวัตถุดิบประกอบอาหาร
เมนูแนะนำ ยำใบเมี่ยง
ไส้อั่วดอกแค
ฟักทองน้ำเชื่อมวนิลา
การเดินทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 (เชียงใหม่-ฝาง) ประมาณ 37 กิโลเมตร ก่อนถึงตลาดแม่มาลัย-อ.ปาย ประมาณ 2-3 กิโลเมตร จะมีเส้นทางเลี่ยงเมืองตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1095 ไปประมาณ 12 กิโลเมตร จะมีทางแยกขวามือ (อยู่ตรงข้ามกับวัดสบเปิง) เข้าไปม่อนเงาะอีกประมาณ 17 กิโลเมตร (เส้นทางเดียวกับไปวัดผางาม)
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ บ้านม่อนเงาะ หมู่ 5 ตำบลเมืองก๋าย อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ 50150 โทร 053-318-308
คุณสรพงษ์ ประธานกลุ่มวิจัยการท่องเที่ยวบ้านม่อนเงาะ โทร 085-724-6346
คุณสุทัศน์ ไกด์ท้องถิ่นบ้านเหล่า โทร 081-022-7480
เจ้าหน้าที่ติดต่อประสานงานศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อน โทร 084-742-7449
กลุ่มล่องแพบ้านสบก๋าย โทร 053-315-037
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก
http://www.thairoyalprojecttour.com/?p=1042
ผู้เขียน