อะไรที่มันเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นตั้งแต่ดั้งเดิม มาตั้งแต่สมัยนมนานจนนมยาน หากวันนึงโดนชาวบ้านต่างชาติมาสอยเอาไป คนไทยจะมีโรคอยู่อย่างนึงที่มักจะเป็นกันคือ อาการหวงแหน อยากอนุรักษ์ จนดิ้นจนตัวสั่น ประหนึ่งหมาหวงก้าง แต่พอตอนที่มันยังรู้กับเรา ไม่ค่อยอยากจะรู้สึกรู้สา อนุรักษ์ห่าอะไรกันซักเท่าไหร่ถ้าเปรียบเป็นแฟน ก็ต้องบอกว่า ตอนมีเขาเสือกไม่ดูแลใส่ใจ แต่พอจะเสียเขาไปค่อยมาเห็นถึงคุณค่า จะผัวใคร หรือเมียข้า ก็พากันดูแลเอา
อันที่เสียแล้วก็เสียไป ไอ้ที่มีอยู่ก็ดูแลรักษามันต่อไป อย่างโคมตุง ของอำเภอสันทราย ผลิตภัณฑ์โอท็อปจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่ยังคงหลงคงเหลืออยู่ให้ลูกหลานได้ซึมซับ และสัมผัสกันถึงศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน จากการรังสรรค์งานโดยสล่าจักรพันธ์ ชัยแปง ศิลปินพื้นบ้านเพชรราชภัฏ-เพชรล้านนา ปี 2547 สาขาศิลปกรรม โคมและเครื่องสักการะล้านนา
ด้วยความที่สล่าจักรพันธ์ ชัยแปง มีความคิดสร้างสรรค์ และฝีมือฉมังในในการตัดกระดาษ รวมทั้งการฉลุกระดาษด้วยมือ โดยงานแต่ละชิ้นแต่ละส่วนก็จะสื่อถึงความหมาย และความเป็นสิริมงคลที่จะนำไปจุดกันในงานวันยี่เป็ง หรือวันลอยกระทงว่าเป็นอย่างไร
อย่างความหมายของชั้นในสุดของโคม หมายถึง ศีล ชั้นกลาง หมายถึง สมาธิ และ ชั้นนอกสุด หมายถึง ปัญญา โยทั้ง 3 ชั้นจะใช้กระดาษที่มีสีแตกต่างกันเพื่อความสวยงาม ส่วนด้านบนสู่ด้านล่างของโคมจะมี 8 ส่วน ซึ่งแต่ละชิ้นที่ต่อกันก็จะมีความหมายด้านทางหลักธรรม คำสอน สอดไส้แฝงเข้าไปอยู่ด้วย
นอกจากการถ่ายทอดความรู้ ด้านการทำโคมให้แก่ผู้ที่สนใจทั่วไปแล้ว สล่าจักรพันธ์ ชัยแปง ก็เหมือนกับศิลปินทั่วไปๆ ที่มีความใฝ่ฝัน ซึ่งไอ้ความใฝ่ฝันที่ว่านั้นก็คือ การอยากจัดตั้งกลุ่มที่ผลิตโคมล้านนาให้มาร่วมกันจำหน่าย และบริการประดับตกแต่ง จนถึงขั้นขนาดเป็นกลุ่มใหญ่ที่มีหน่วยงานท้องถิ่นมาร่วมก่อตั้ง ในนาม "กลุ่มวิสาหกิจชุมชน" เพื่อต้องการสร้างความเข้มแข็งในชุมชน และเพื่ออนุรักษ์โคมของสล่าสันทรายที่มีการพัฒนาขึ้นมาด้วยตนเอง จากการประยุกต์โคมดั้งเดิมมาเป็นโคมที่สวยงามด้วยการออกแบบของตัวเอง พร้อมใส่ความมุ่งมั่นและใฝ่ฝันถึงการสร้างอาชีพด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่นับวันก็แทบจะนับนิ้วหาคนสนใจกันยากขึ้นเรื่อยๆ
ฉะนั้น ณ จุดๆนี้ ที่มันยังมีให้ได้เรียนรู้กันอยู่ กับภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวบ้าน ใครว่างก็เชิญไปดูผลงานของสล่าจักรพันธ์ ชัยแปง ได้ที่บ้านสันทราย ตำบลสันนาเม็ง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ดูเสร็จแล้วอยากจะสั่งโคมไฟกลับไปบ้านซักอันสองอัน ก็จัดการเลือกสรรกันได้อย่างสะดวกครับ
ผู้เขียน