ตามรอยพ่อที่ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่

[Dockaturk]

ปฏิเสธไม่ได้ว่า หนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวทางภาคเหนือ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหลายๆ แห่งคือหนี่งในนั้น

จากจุดประสงค์หลักที่ก่อตั้งเพื่อลดการปลูกฝิ่น ช่วยเหลือพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวเขา ให้มีความเป็นอยู่ที่ดี ทั้งเรื่องการศึกษา เกษตรกรรม ภูมิปัญญาชาวบ้าน รวมทั้งฟื้นฟูสภาพป่าให้กลับมาอุดมสมบูรณ์ ทุกวันนี้ผลลัพธ์ทุกอย่างเป็นไปในทิศทางที่ดี และมีผลพลอยได้ในแง่ของการรท่องเที่ยวในชุมชนด้วย  หนึ่งในหลายๆ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงนั้น มีชื่อของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ อ.แม่ริม กันด้วยครับ

[Dockaturk]

ย้อนกลับไปเมื่อปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งเสด็จลงบนไร่ฝิ่นที่กำลังออกดอกบานสะพรั่ง และเสด็จพระราชดำเนินถึงหมู่บ้านชาวเขาเผ่าม้งแม่สาใหม่ และทรงงานเป็นเวลา 2 ชั่วโมง พระองค์ทรงทอดพระเนตรเห็นสุกรซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงที่สำคัญต่อการดำรงชีพ ตามวิถีชีวิตและพิธีกรรมของชาวเขาซึ่งมีขนาดเล็ก พุงลากดิน จึงได้ทรงพระราชทานลูกสุกรตัวผู้พันธุ์ดี จำนวน 2 ตัว พร้อมพันธุ์พืชอาหารสัตว์เพื่อเพาะปลูก ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2517 ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ได้เริ่มต้นดำเนินงานโดยร่วมกับสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ (มหาวิทยาลัยแม่โจ้) ดำเนินการทดลองวิจัยและผลิตเมล็ดพันธุ์พืชผักเมืองหนาวขึ้น และต่อมาในปี พ.ศ.2525 ได้ส่งเสริมอาชีพให้แก่เกษตรกรชาวเขาให้มีรายได้เพื่อทดแทนการปลูกฝิ่นจวบจนถึงปัจจุบัน

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ มีหมู่บ้านในความรับผิดชอบ 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านแม่สาใหม่ บ้านแม่สาน้อย บ้านม่วงคำ และบ้านกองแหะ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวเขาเผ่าม้งและคนเมือง นับถือพุทธ และคริสต์ บางส่วนนับถือผี

[Dockaturk]

ในเรื่องของการดำเนินงานด้านการส่งเสริมพัฒนาอาชีพ ภาคการเกษตร  ผลผลิตที่ทางศูนย์ส่งเสริมแก่เกษตรกรในพื้นที่ได้แก่  พริกหวานสีแดง เหลือง และสีเขียว มะเขือเทศ แครอท และกะหล่ำปลี  ไม้ผลได้แก่ เสาวรส และลิ้นจี่ ส่วนนอกภาคการเกษตร  มีส่งเสริมงานหัตถกรรมกลุ่มแม่บ้านม้ง แม่สาใหม่ เช่น ผ้าทอใยกัญชง ผ้าเขียนลายเทียน และผ้าปักลายม้ง  งานบริการท่องเที่ยวโดยชุมชน มีบริการนำเที่ยวในหมู่บ้าน

พืชผักในโครงการหลวงอย่างที่ไปเดินชมมา ก็มีทั้งสตรอว์เบอร์รี่ องุ่นไร้เมล็ด แมคคาเดเมีย อะโวคาโด เด่นสุดก็คงปเนสตรอว์เบอร์รี่ ที่มีลักษณะดีของสตรอว์เบอร์รี่พันธุ์พระราชทาน 80 คือ เมื่อเริ่มสุกมีกลิ่นหอม รสชาติหวาน เนื้อผลแน่น ผลสุกมีสีแดงสดถึงแดงจัด รูปร่างของผลสวยงาม นั่นจึงปเนเหตุผลของการส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่สูงและพื้นที่ราบเพาะปลูกในเชิงการค้าและสร้างรายได้ให้กับเกษตรกร (สตรอว์เบอร์รี่พันธุ์ใหม่ล่าสุดที่เพิ่งได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อปีที่แล้ว ในชื่อพันธุ์พระราชทาน 88 ในโอกาสที่พระองค์ท่านมีพระชนมพรรษาครบ 88 พรรษา นับเป็นสตรอว์เบอร์รี่พันธุ์พระราชทานชนิดสุดท้ายในรัชสมัยของรัชกาลที่ 9)

[Dockaturk]

ปัจจุบันศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ ถือเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญด้านเทคโนโลยีการปลูกพริกหวานภายใต้ระบบโรงเรือน โดยได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP  EUREP GAP และ GLOBAL GAP ศูนย์ฯ ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการปลูกมะเดื่อฝรั่ง องุ่นดำไร้เมล็ด เคพกูสเบอรี่ ราสพ์เบอรี่  เป็นต้น

นอกจากการเดินชมแปลงพืชผักในโครงการหลวงแล้ว สถานที่ท่องเที่ยวใกล้ๆ ชุมชน ก็มีพิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาชนเผ่าม้งที่บ้านแม่สาใหม่ ภายในจัดแสดงอุปกรณ์เครื่องใช้ ในชีวิตประจำของชนเผ่าม้ง งานหัตถกรรม และความเป็นมาของชุมชน, เส้นทางเดินชมธรรมชาติป่าดงเซ้ง ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์คอยปกป้องรักษาความสงบให้ชุมชน ห้ามมีการตัดไม้และล่าสัตว์ในพื้นที่กำหนด วันที่ 25 ธันวาคม ทุกปีจะมีพิธีไหว้ป่าดงเซ้ง บริเวณป่าดงเซ้งมีต้นไม้ สมุนไพรหายากหลายชนิด สามารถเรียนรู้พรรณไม้จากไกด์ชุมชนได้

[Dockaturk]

ประเพณีปีใหม่ม้ง ประมาณเดือนธันวาคมถึงมกราคม ชาวบ้านจะหยุดทำงานทุกอย่าง แต่ละคนจะแต่งตัวชุดประจำเผ่าและสวมเครื่องประดับสวยงาม มีกิจกรรมการละเล่น เช่น โยนลูกช่วง เล่นลูกข่าง ล้อเลื่อนไม้ เป็นงานรื่นเริงสนุกสนาน, เส้นทางเดินชมธรรมชาติดอยผากลอง ระยะทาง 3 กิโลเมตร เป็นจุดชมวิวและศึกษาพรรณไม้ป่า เช่น กล้วยไม้ป่า ดอกลิลี่ป่า (เด็งช้างเผือก) พืชสมุนไพร การดูนก นอกจากนี้ยังเป็นเส้นทางเชื่อมไปยังบ้านม้งดอยปุย รวมทั้งชมวิถีชีวิตชาวเขา งานหัตถกรรมภูมิปัญญา การทำเครื่องเงิน การตีมีด งานจักสาน และชมแปลงปลูกผลผลิตทางการเกษตรของชาวบ้าน เช่น ผักกาดหอมห่อ มะเขือเทศ และสวนลิ้นจี่

ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ เน้นการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ พนักงาน  เกษตรกร ชุมชน และหน่วยงาน เน้นการพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตรของมูลนิธิโครงการหลวง ที่เป็นเทคโนโลยีที่พึ่งตนเองได้โดยไม่ต้องนำเข้าผสมผสาน ควบคู่กับการพัฒนาชุมชนให้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี มีจิตสำนึกในการพึ่งพาตนเอง ป้องกันทรัพยากรสิ่งแวดล้อม มีส่วนร่วมในการพัฒนาทุกด้าน ตามความต้องการของชุมชนภายใต้บริบทที่เหมาะสม อันนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งใครอยากจะไปสัมผัสามารถเดินทางได้ตามเส้นทางนี้

[Dockaturk]

จากตัวเมืองเชียงใหม่ใช้เส้นทาง 107 เชียงใหม่ – แม่ริม  กม. ที่ 17  เลี้ยวซ้ายเข้าเส้นทาง 1096 แม่ริม-สะเมิง ไปอีกประมาณ 15-16 กิโลเมตร จะพบทางขึ้นศูนย์ทางซ้ายมือ ตรงข้ามกับวัดโป่งงแยงเฉลิมพระเกียนรติ เข้าไปอีก 3 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางและถนนลูกลัง ก่อนถึงศูนย์ฯ 1.5 กิโลเมตร  รวมระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 38 กิโลเมตร

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ บ้านแม่สาใหม่ หมู่ 6 ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ 50180 โทร 053-313-300 หรือ 089-851-9922