มาดู...กว่าง ช่วงหน้าฝน ที่ เชียงใหม่

[ken]

หลายๆ คน อาจจะสงสัย ว่า เจ้า กว่าง ที่ว่า นี้คือตัวอะไร

ไปลอง ค้น ข้อมูล มา มีดังนี้ครับ


กว่างเป็นชื่อเรียกด้วงปีกแข็งชนิดหนึ่ง มี ๖ ขา กว่างบางชนิดมีเขา กว่างบางชนิดไม่มีเขา กว่างจะชอบกินน้ำหวานจากอ้อย กว่างบางชนิดไม่นิยมนำมาเลี้ยง ส่วนกว่างบางชนิดนิยมเลี้ยงไว้ดูเล่น เช่น กว่างซาง กว่างงวง กว่างกิ กว่างกิอุ และกว่างอี้หลุ้ม ภาคเหนือหรือว่าที่เรียกกันติดปากว่า “ชาวล้านนา” นั่นก็คือภาคเหนือของเรานั่นเอง การหากว่างในภาคเหนือในสมัยก่อนง่ายๆสบาย หรือเรียกอีกอย่างว่าการจับกว่าง

ตั้งแต่ปลายเดือนกรกฎาคม–ตุลาคม เป็นเวลาที่ชาวบ้านในสมัยก่อนมีเวลาว่าง เพราะข้าวที่ปลูกไว้กำลังตั้งท้อง เมื่อว่างจากการงาน ผู้ชายจะสนุกกับการเล่นชนกว่างกันทั้งเด็กและผู้ใหญ่ การหากว่างหาได้จากตามสุมทุมพุ่มไม้หรือป่าในเขตของหมู่บ้านที่มีต้นไม้เครือเถาขึ้นปกคลุม โดยเฉพาะในเวลาเช้าจะหาได้ง่ายกว่าเพราะกว่างยังไม่เข้าไปหลบอยู่ใต้

อีกวิธีหนึ่งคือการตั้งกว่างหรือใช้กว่างล่อ โดยใช้กว่างที่มีขนาดเล็ก เช่น กว่างกิ กว่างแซม หรือจะใช้กว่างตัวเมียที่เรียกว่ากว่างแม่อีหลุ้มก็ได้ ผูกกว่างด้วยเชือกเส้นเล็กฟั่นจากฝ้ายโยงกับอ้อยที่ปอกครึ่งท่อน ใช้ไม้ขอเสียบส่วนบนหรือใช้กล้วยน้ำหว้าใส่ในตะกร้าเล็ก ๆ หรือในกะลา ผูกกว่างขนาดเล็กไว้เป็นกว่างล่ออยู่ข้างใน แล้วนำอ้อยหรือตะกร้าไปแขวนไว้กับกิ่งไม้ในตอนหัวค่ำ โดยหาทำเลที่เป็นชายป่าหรือในบริเวณที่ใกล้กับเนินดิน การแขวนไม่ให้สูงมาก ในตอนกลางคืน กว่างตัวล่อ จะบินมีเสียงดัง ดึงดูดให้กว่างที่บินเวลากลางคืนให้เข้ามาหาเพื่อติดกับโดยมีอ้อยที่เป็นอาหารที่ชอบหลอกล่ออยู่ ถ้าเป็นกว่างโซ้งก็นำไปเลี้ยงไว้เพื่อชนต่อไป ถ้าเป็นกว่างแซมก็เก็บไว้เป็นกว่างล่อ ถ้าเป็นกว่างตัวเมียที่เรียกว่ากว่างแม่อีหลุ้มก็เก็บใส่กระป๋องและใส่อ้อยข้างในเลี้ยงไว้เพื่อใช้ล่อให้กว่างตัวผู้ชนกัน

กว่างมีวงจรชีวิตประมาณ 1 ปี คือช่วงต้นฤดูฝน ประมาณเดือนกรกฎาคม - สิงหาคม กว่างทั้งตัวผู้และตัวเมียจะขึ้นมาจากใต้ดิน เพื่อมาผสมพันธุ์และวางไข่ ซึ่งใช้วงจรชีวิตช่วงนี้ประมาณ 4 เดือน พอเข้าในฤดูหนาว กว่างตัวเมียหลังจากผสมพันธุ์ก็จะขุดดินแล้ววางไข่ ส่วนตัวเองก็จะตาย ไข่ก็ฟักเป็นตัวหนอน เป็นดักแด้อาศัยอยู่ใต้ผิวดินจนถึงต้นฤดูฝนก็จะขุดดินขึ้นมาผสมพันธุ์ดำรงชีวิตสืบลูกหลานต่อไป

[ken]

ถ้า มาเที่ยว เชียงใหม่ ช่วง หน้าฝน

ก็ จะเห็น ชาวบ้าน เอา กว่าง มาขาย....ลองไปแวะ ชมได้นะครับ 

[ken]

โฉม หน้า ...ชัดๆ ของเจ้ากว่าง ที่ ได้ชื่อว่า นักรบแมลงแห่งเมืองเหนือ

[ken]

กว่าง จะ กิน อ้อยเป็นอาหาร

[ken]

การเลี้ยงกว่าง
เมื่อได้กว่างโซ้งที่ถูกใจมาแล้ว นักนิยมกว่างจะเลี้ยงดูกว่างอย่างดีโดยหาอ้อยที่หวานจัดมาปอกเปลือกให้ ส่วนที่ตัวกว่างก็ใช้ด้ายสีแดงมาฟั่นยาวประมาณหนึ่งคืบมาผูกที่ปลายเขาด้านบนเพื่อกันกว่างบินหนี ที่โคนลำอ้อยมีตะขอกันไม่ให้จิ้งจกเลียตีนกว่าง เพราะถ้าจิ้งจกเลียตีนกว่างแล้ว กว่างจะเกาะคอนได้ไม่มั่นคง นอกจากนี้ก็จะต้องหมั่นฝึกซ้อม การฝึกนี้จะใช้ไม้สี่เหลี่ยมเล็ก ๆ ปลายแหลมเรียกกันว่า “ไม้ผั่นกว่าง” เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญ ตื่นนอนตอนเช้าก็จะนำกว่างไปออกกำลังคือให้บินโดยใช้เชือกผูกจากเขากว่าง กว่างก็จะบินวนไปวนมา เมื่อเห็นว่าออกกำลังพอสมควรแล้ว จะนำกว่างไป “ชายน้ำเหมย” คือนำกว่างไปราดใบข้าวที่เปียกน้ำค้างในตอนเช้า หรือบ้างก็เคี้ยวอ้อยแล้วพ่นน้ำหวานใส่กว่าง ทำอย่างนี้ทุกวันกว่างจะแข็งแรง

[ken]

ส่วนอุปกรณ์ของการชนกว่างนั้นก็ไม่มีอะไรมาก เป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านที่น่าทึ่งมาก เพราะมีอยู่หลายแบบใครมีแบบไหนบ้างมาลองดู
 
1.ไม้คอน คือ ท่อนไม้กลมที่เป็นสำหรับให้กว่างชนกันทำด้วยต้นปอหรือท่อนไม้ฉำฉา ยาวประมาณ 80–100 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 10 เซนติเมตรตรงกลางเจาะรูสำหรับใส่กว่างตัวเมียจากด้านล่างให้โผล่เฉพาะส่วนหลังพอให้มี “กลิ่น” ส่วนด้านล่างใช้เศษผ้าอุดแล้วปิดด้วยฝาไม้ที่ทำเป็นสลักเลื่อนเข้าอีกทีเพื่อกันไม่ให้กว่างตัวเมียถอยตัวออก คอนชนิดนี้มีไว้สำหรับฝึกซ้อมให้กว่างชำนาญในการชน

ไม้คอนอีกรูปร่างหนึ่งทำด้วยแกนปอ หรือไม้ชนิดอื่นก็ได้ที่เนื้อไม้ไม่แข็งมาก เส้นผ่าศูนย์กลบางประมาณ 10 เซนติเมตร ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร ส่วนหัวและท้ายทำเป็นเดือย บางแห่งเดือยยาว 3 เซนติเมตร บางแห่ง 6 เซนติเมตร ตรงกลางด้านบนเจาะรูขนาด 2 เซนติเมตร ด้านล่างตัดเป็นปาก ยาวประมาณ 9 เซนติเมตร ตัดลึกเข้าไปประมาณครึ่งหนึ่งของไม้คอน มีสลักทำให้ถอดออกได้เป็นฝาปิด ส่วนที่เหลืออีกครึ่งเจาะเป็นโพรงเข้าไปหารูเล็กเพื่อเป็นช่องนำกว่างตัวเมียใส่ ให้หลังของกว่างตัวเมียโผล่ออกรูคอนด้านบน ด้านล่างอุดด้วยเศษผ้าแล้วใช้ฝาปิดไว้ แบ่งระยะจากรูตรงกลางออกไปข้างละเท่า ๆ กัน ทำรอยเครื่องหมายกั้นไว้ ไม้คอนจะใช้เป็นที่ฝึกกว่างหรือให้กว่างนี้ชนกัน

[ken]

2.ไม้ผั่น :

ไม้ผั่นกว่าง : ไม้ผัด: ไม้แหล็ดหรือไม้ริ้ว ไม้ผัดนี้จะทำด้วยไม้จิงหรือไม้ไผ่ก็ได้มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณครึ่งเซนติเมตร ยาวประมาณ 8 เซนติเมตรลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมปลายบัวหรือปลายแหลม ส่วนโคนเหลาให้เล็กเป็นที่สำหรับจับถือตรงใกล้ที่จับนั้นจะบากลงและเหลาให้กลมแล้วเอาโลหะมาคล้องไว้อย่างหลวม ๆ เวลา “ผั่น” หรือปั่นให้ผั่นให้หมุนกับคอนนั้น จะมีเสียง“กลิ้ง ๆ”ตลอดเวลาไม้ผั่นนี้ใช้ผั่นหน้ากว่างให้วิ่งไปข้างหน้าเขี่ยข้างกว่างให้กลับหลังเขี่ยแก้มกว่างให้หันซ้ายหันขวา ถ้ากว่างไม่ยอมสู้ก็จะใช้เจียดแก้มกว่างให้ร้อนจะได้สู้ต่อไป ในขณะที่ต้องการให้กว่างคึกคะนองหรือเร่งเร้าให้กว่างต่อสู้กันนั้นก็จะใช้ไม้ผั่นนี้ การผั่นใช้นิ้วหัวแม่มือกับนิ้วกลางหมุนไปมากับคอนให้เกิดเสียงดัง

[ken]

เหล่า บรรดา นักรบ...รอการ มาเลือก ไปเป็นเจ้าของ

[ken]

ที่ ขาย กว่าง ในเชียงใหม่ มีอยู่ หลายที่ด้วยกัน

เช่น ด้านหลัง โรงเรียนปรินส์ เชียงใหม่ ใน คนเดิน วันเสาร์และอาทิตย์ จะ มีขายอยู่หลายเจ้าเลยทีเดียว

และ จะมี สถานที่ จัด แข่ง กว่างชนกัน เช่น ด้านหน้าขนส่งอาเขต เชียงใหม่

หาก ท่านมาเที่ยวเชียงใหม่ ลองไปแวะชมกันได้ครับ

ขอบคุณ ข้อมูล จาก http://www.moohin.com/trips/chiangmai/kwang/

[smart-addiction]

ขอบคุณมากค่ะคุณkenสำหรับข้อมูล แต่น้องกว่างนี่สงสัยชีวิตจะขมขื่นเลยกินแต่อ้อยเป็นอาหารเพิ่มความหวานให้ชีวิต555 
น้องกว่างเค้ากินอาหารอย่างอื่นอีกรึเปล่าคะ แต่นำมันมาชนกันเนี่ยน่าสงสารจังเลยเนอะ 

[Kanty]

โคะ...ตัวกว่างเนี่ยนะ....ขายได้ด้วยเหรอเนี่ยยยยยยย

โอ้ว!..แม่เจ้า  ทางอีสานไม่เห็นให้คุณค่ากับตัวกว่างมากมายขนาดนี้เลย 

เออแหนะ...แปลกแต่จริง "ตัวกว่างกลายเป็นตัวเงินตัวทอง"...เง้อ...อิอิ

[auto]

โคะ...ตัวกว่างเนี่ยนะ....ขายได้ด้วยเหรอเนี่ยยยยยยย

โอ้ว!..แม่เจ้า  ทางอีสานไม่เห็นให้คุณค่ากับตัวกว่างมากมายขนาดนี้เลย 

เออแหนะ...แปลกแต่จริง "ตัวกว่างกลายเป็นตัวเงินตัวทอง"...เง้อ...อิอิ

ถูกแล้วครับ...เค้า ขายกัน ราคาเริ่มต้น ตัวละ 40 บาท ขึ้นไป

ตัวแพงๆ แทบ ไม่น่าเชื่อ....ราคาเป็น หลักหมื่นเลยครับ

[kmwarang]

กำลังจะไปเชียงใหม่ ช่วงวันธรรมดา 19-23 ตุลานี้นะค่ะ ลูกชายอยากดู ชม ศึกษา และซื้อ กว่างเป็นอย่างมาก จะหาซื้อหรือชมได้ที่ไหนค่ะ ช่วยหน่อยนะค่ะ เพราะไม่เคยไปเชียงใหม่เลย ไม่คุ้นเคยนะค่ะ

[auto]

กำลังจะไปเชียงใหม่ ช่วงวันธรรมดา 19-23 ตุลานี้นะค่ะ ลูกชายอยากดู ชม ศึกษา และซื้อ กว่างเป็นอย่างมาก จะหาซื้อหรือชมได้ที่ไหนค่ะ ช่วยหน่อยนะค่ะ เพราะไม่เคยไปเชียงใหม่เลย ไม่คุ้นเคยนะค่ะ

ถ้าวันเสาร์ อาทิตย์ ไปที่ ด้านหลัง โรงเรียน ปรินส์ (ตลาดคนเดิน)

มีเต็มเลยครับ

ถ้าวันธรรมดา พอ หาได้ตาม ตลาดนัด ตามหมู่บ้านต่างๆ

[lamee_gek]

ไม่อยากบอกว่า ตอนเด็กๆ ชอบกิน 

[bitthailand2012]

เมื่อตอนเด็กๆก้อเล่นน่ะ ^^