นิทรรศการ“เสน่ห์ธรรมชาติ เสน่ห์ล้านนา เสน่หาเวียงพิงค์ 2559”จิตรกรรมชั้นเอกของเจ

[Dockaturk]

“ขอโทษนะครับ ผมขอถ่ายภาพได้มั้ย”

บทสนทนาเริ่มต้นของผม กับชายผมยาว ในวัยใกล้ปลดเกษียณ ที่สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นของเจ้าผลงานนิทรรศการอยู่ตรงหน้าผม เมื่อดูจากเครื่องไม้เครื่องมืออุปกรณ์ที่เขากำลังละเลงลงผืนผ้า กับดูความเรียบร้อยในห้องจัดแสดง

พยักหน้า 1 ที พร้อมตอบกลับว่า “ได้ครับ” ด้วยท่าทีอ่อนน้อม ไม่ต่างจากฝีมือการละเลงสีลงผืนผ้าที่ดูอ่อนไหว

ผมพาตัวเองมายัง หฮศิลป์ มช. กันอีกครั้ง เป้าหมายครั้งนี้ คือการมาชมผลงานของชายผมยาวที่ได้เอ่ยถึงไปเมื่อย่อหน้าที่สอง ที่มีนามว่า “เจ สุรเสน”

นิทรรศการเทิดพระเกียรติ 84 พรรษา มหาราชินี “เสน่ห์ธรรมชาติ เสน่ห์ล้านนา เสน่หาเวียงพิงค์ 2559” ถูกขนมาจัดแสดงที่หอศิลป์ มช. โดยมีระยะเวลาคือ 1-28 กรกฎาคม  2559 มีพิธีเปิดนิทรรศการ ไปเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2559 มีม.ล.ปนัดดา ดิศกุล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นประธานเปิดงาน โดยงานนี้จัดขึ้นเพื่อประมูลภาพเขียนสมทบทุนกิจกรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยพายัพ มีผลงานจัดแสดง จำนวน 50 ภาพ โดยเป็นการประมูลหารายได้ จำนวน 2 ภาพ ราคาประมูลเริ่มต้น 300,000 บาท ใช้เทคนิคสีอะคริลิค เกรียง บน canvas ชื่อว่า แม่ของแผ่นดิน 1 และแม่ของแผ่นดิน 2 เพื่อเป็นการสมทบทุนสนับสนุนกิจกรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยพายัพ

สำหรับเจ สุรเสน นั้น จัดได้ว่า เป็นศิลปินคนแรกที่ริเริ่มเขียนภาพวิถีชีวิตชาวล้านนาในอดีตในแนวอิม เพรสชั่นนิส ตั้งแต่เมื่อ 10 ปีก่อน เขาเกิดเมื่อวันที่ 13 กันยายน 2502 ที่จังหวัดกาฬสินธุ์ สำเร็จการศึกษาจากคณะศิลปกรรม วิทยาลัยอาชีวศึกษามหาสารคาม ต่อมาได้รับราชการเป็นช่างศิลป์ระดับ 3 ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น และเป็นอาจารย์พิเศษวิชาศิลปะที่โรงเรียนสาธิตมอดินแดง มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นระยะเวลา 5 ปี

แต่ด้วยใจรักและหลงใหลในเสน่ห์ศิลปะล้านนา จึงได้มาใช้ชีวิตที่จังหวัดเชียงใหม่โดยทำงานศิลปะถ่ายทอดความงามทางธรรมชาติและวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายของชาวล้านนาผ่านปลายพู่กันจีน, เกรียง ลงบนผืนผ้าใบทั้งสีน้ำมัน, อะคลีลิค พัฒนาการมาเรื่อยๆ จนปัจจุบันใช้เทคนิคเกรียง สีอะคลีลิคบนผ้าใบ จนเป็นที่ยอมรับและชื่นชมในผลงานอย่างกว้างขวาง จนทำให้ได้ผลงานที่แตกต่าง และกลายเป็นที่นิยมในหมู่ผู้สะสมงานศิลปะทั้งไทยและเทศ
และจากการที่ได้สร้างสรรค์ผลงานให้กับเชียงใหม่มาเป็นเวลากว่า 10 ปี ทำให้เขาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นศิลปินร่วมสมัยในเครือข่ายของกระทรวง วัฒนธรรมและจังหวัดเชียงใหม่ รวมถึงเป็นคณะกรรมการชมรมส่งเสริมสล่าล้านนา จังหวัดเชียงใหม่ เรียกได้ว่า เจ สุรเสน ได้รับการยอมรับว่าเป็นศิลปินล้านนาคนหนึ่ง ซึ่งแน่นอนว่า ผู้พบเห็นผลงานของเขา คงรู้สึกได้ถึงความมีชีวิตชีวาของภาพ เพราะเจได้ใส่จิตวิญญาณของผู้ที่มีรักในศิลปะ และวัฒนธรรมล้านนาลงไป จนหลายคนกล่าวกับเขาว่า เจอาจเป็นชาวล้านนาย้อนยุคมาก็เป็นได้

[Dockaturk]

สำหรับงานของ เจ สุรเสน อย่างที่บอก นี่คืองานสีอะคลีลิคบนผ้าใบ ที่เป็นงานจิตกรรมที่ เริ่มใช้ในช่วงทศวรรษ 1950 จนปัจจุบันได้รับการยอมรับว่าเป็นพัฒนาการทางเทคโนโลยีการระบายสีที่สำคัญยิ่ง ความนิยมในการใช้สีอะครีลิคในหมู่ศิลปินได้ขยายตัวขึ้นอย่างมาก ความประทับใจมักอยู่ที่การแห้งเร็ว การใช้น้ำเป็นสื่อผสม มีสีสันสดใส และ สามารถสร้างสรรค์

อย่างกรณีที่ใช้ใช้ผ้าใบ ก็จะขึงบนกรอบไม้สำหรับเขียนภาพนับว่าเป็นที่นิยมกันเป็นอย่างมาก ผ้าใบที่ทอช่วยให้เกิด ความยืดหยุ่นในการระบายสี และการใช้ผ้าใบดิบ จิตรกรทุกคนต้องการระบายสีบนพื้นภาพผ้าใบที่ให้สีสันที่สวยงามสดใส โดยสีอะครีลิค มีจุดเด่นสองประการคือ จะให้ความสดใสเมื่อผสมกับสื่อผสมที่แห้งเร็วโปร่งใส และสีอะครีลิคจะไม่จมลงบนพื้นภาพเหมือนสีน้ำมัน เพราะโมเลกุลของสีอะครีลิคโตกว่าสีน้ำมัน เราอาจจะไม่ต้องลงพื้นบนผ้าใบดิบเลยก็ได้

ส่วนแคนวาสบอร์ด (Canvas board) เดิมนิยมใช้เขียนภาพร่างนอกสถานที่ แต่ศิลปินบางคนก็นิยมใช้ แคนวาสบอร์ดเพราะประหยัดพื้นที่และโอกาสเสียหายมีน้อยกว่าผ้าใบที่ขึงบนสดึงหรือกรอบไม้ บอร์ด ผลิตโดยใช้แผ่นรองรับและผ้าที่มีคุณภาพดี ระดับเดียวกับผ้าใบขึงบนกรอบไม้ ภาพที่เขียนบนแคน วาสบอร์ดจะใส่กรอบได้ง่ายกว่าด้วย

มากันที่แนวคิดผลงานของ เจ สุรเสน จะเห็นได้ว่าเขาต้องการถ่ายทอดความงามของธรรมชาติและวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายของชาวล้านนา เพื่อให้คนรุ่นหลังได้รับรู้และปลูกฝังอนุรักษ์ความเป็นชาวล้านนาให้คงอยู่ โดยนำเอาวัฒนธรรมและวิถีชีวิตดั้งเดิมมาประยุกต์เข้ากับวิถีชีวิตธรรมชาติในยุคปัจจุบันให้ดูมีชีวิตสมจริง เพื่อเป็นการกระตุ้นความรู้สึกของเยาวชนคนรุ่นใหม่ให้เกิดจิตสำนึกในวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณี และใฝ่หาในวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ไม่ฟุ้งเฟ้อไปตามการเจริญเติบโตของโลกปัจจุบัน

มีหลายภาพด้วยกันที่โดดเด่น และติดตาผม อย่างภาพวิถีของชาวล้านนาสมัยเก่าที่ยังคงให้เห็นสภาพแวดล้อมของบ้านเรือนแบบดั้งเดิม สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ เครื่องไม้ เครื่องมือต่างๆ การแต่งกาย วิถีชีวิตในชุมชน เรียกไดว่ามีความงดงามแบบดั้งเดิมของชีวิตสมัยเก่า และความงดงามจากฝีมือผ่านพู่กันของ เจ สุรเสน กันอีกด้วย

สำหรับใครที่สนใจ ใคร่อยากจะไปเสพงานจิตรกรรมดีๆ แบบนี้ แถมมาจากฝีมือของศิลปินชั้นยอด นิทรรศการเทิดพระเกียรติ 84 พรรษา มหาราชินี “เสน่ห์ธรรมชาติ เสน่ห์ล้านนา เสน่หาเวียงพิงค์ 2559”  มีจัดให้ชมกันตั้งแต่วันที่ 1-28 กรกฎาคม  2559 ที่หอศิลป์ มช. กันครับ ว่างๆ ผ่านไปแถวนั้น แวะกันได้สะดวก